Reklama

Głos z Torunia

Procesje Bożego Ciała w przedwojennym Toruniu

W mieście pamiętającym czas niedawnej długiej niewoli w procesjach Bożego Ciała manifestacji wiary towarzyszyły akcenty patriotyczne, a udział znamienitych przedstawicieli Kościoła i państwa świadczył o randze Torunia, stolicy województwa pomorskiego

Niedziela toruńska 22/2015, str. 8

[ TEMATY ]

historia

Boże Ciało

Archiwum redakcji

Procesja Bożego Ciała w Toruniu w czasie Kongresu Eucharystycznego, 30 maja 1929 r.

Procesja Bożego Ciała w Toruniu w czasie Kongresu Eucharystycznego, 30 maja 1929 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po powrocie Torunia do Macierzy procesje Bożego Ciała mogły wychodzić poza obręb fary Świętojańskiej. Początkowo ich trasa ograniczała się do Rynku Staromiejskiego – w 1921 r. przy 4 ustawionych tam ołtarzach proboszcz ks. Feliks Gollnick odczytał fragmenty Ewangelii i udzielił zebranym błogosławieństwa. Po południu procesja ponownie wyruszyła z fary, by po obejściu rynku wrócić do kościoła na Nieszpory.

Reklama

Po raz pierwszy procesja Bożego Ciała przeszła ulicami Torunia 16 czerwca 1927 r. Uczestniczył w niej półtora miesiąca po swym ingresie do katedry pelplińskiej biskup chełmiński Stanisław Wojciech Okoniewski. Po Mszy św. w kościele św. Jana, którą celebrował wikariusz generalny ks. prał. Zygmunt Rogala, niedawny proboszcz i dziekan chełmiński, patriota i społecznik, wyruszyła procesja, w której ordynariuszowi diecezji towarzyszyli m.in. starosta krajowy pomorski Józef Wybicki i prezydent miasta Antoni Bolt. Trasa wiodła ulicami: Żeglarską, Rynkiem Staromiejskim, Chełmińską, Wałami, Prostą, Rynkiem Nowomiejskim, Królowej Jadwigi i Żeglarską z powrotem do fary. Ołtarze wzniesiono przed ratuszem na wprost poczty, na pl. Teatralnym pod gmachem starostwa powiatowego, na ul. Warszawskiej przy kościele garnizonowym i na Rynku Nowomiejskim przy plebanii parafii św. Jakuba. Podczas czytania Ewangelii przy ołtarzach wojsko prezentowało broń, a rozpoczęcie i zamknięcie procesji obwieszczały fanfary z wieży ratuszowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W 1929 r. uroczystość Bożego Ciała zbiegła się z zakończeniem 1. Kongresu Eucharystycznego Diecezji Chełmińskiej. 30 maja o godz. 9 na rynku Sumę odprawił biskup chełmiński Stanisław W. Okoniewski, a w tym samym czasie w wypełnionym po brzegi kościele św. Jana Mszę św. z kazaniem arcybiskupa Lwowa obrządku łacińskiego Bolesława Twardowskiego celebrował bp Władysław Bandurski z Wilna. W stallach zasiedli m.in. arcybiskup Lwowa obrządku ormiańskiego Józef Teodorowicz i biskup sufragan chełmiński Konstantyn Dominik, a w pierwszych rzędach – generalicja, wojewoda pomorski i inni dygnitarze. Po godz. 11 z kościoła wyruszyła procesja, w której cześć Chrystusowi oddały niespotykane dotąd rzesze wiernych. Uroczystości uwieńczyła Msza św. sprawowana przez abp. Twardowskiego.

15 czerwca 1933 r. po raz pierwszy w toruńskiej procesji Bożego Ciała uczestniczyli prezydent RP Ignacy Mościcki oraz premier Janusz Jędrzejewicz. Po Mszy św. w kościele św. Jana celebrowanej przez ks. inf. Juliusza Bartkowskiego wyruszyła na ulice miasta procesja, w której do pierwszego ołtarza pod baldachimem bp. Okoniewskiemu towarzyszyli: pierwszy obywatel Rzeczypospolitej oraz przedstawiciel torunian Kazimierz Rolewski, prezes Towarzystwa Rzemieślników Samodzielnych. 20 czerwca 1935 r. z powodu ulewnego deszczu uroczystości Bożego Ciała w całości odbyły się w kościele św. Jana (od kilku dni bazyliki mniejszej). Po Mszy św. odprawionej przez dziekana toruńskiego, proboszcza parafii św. Jakuba ks. kan. Leona Kozłowskiego skromną procesję poprowadził bp Konstantyn Dominik. Mieszkańcy Torunia i okolic duchowo włączyli się do uroczystości, słysząc wszystkie dzwony bazyliki, w tym słynny Tuba Dei, rozkołysane przez 12 żołnierzy.

8 czerwca 1939 r., tuż przed wybuchem wojny, odbyła się ostatnia uroczystość Bożego Ciała, której przewodniczył wysłannik ordynariusza diecezji ks. prał. Franciszek Sawicki, wybitny filozof, profesor seminarium duchownego w Pelplinie. Po Mszy św., którą odprawił proboszcz parafii Mariackiej ks. Franciszek Jank, wyruszyła procesja. Niosącemu monstrancje ks. prał. Sawickiemu towarzyszył wojewoda pomorski Władysław Raczkiewicz (niedługo prezydent RP na uchodźstwie) oraz generał broni Leon Berbecki. 3 miesiące później Toruń był pod okupacją niemiecką.

2015-05-28 10:39

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zginęli, bo byli Polakami

Jest 15 października 1939 r. Trwa wojna. Od tygodnia Pomorze, a wraz z nim Gruta i Słupski Młyn włączone zostały do III Rzeszy jako dystrykt Danzig-Westpreussen. Niemcy rozpoczynają realizację „Intelligenzaction”, której celem jest eksterminacja polskiej inteligencji z tych właśnie terenów: nauczycieli, księży, urzędników, ziemian. Aresztowana grupa Polaków z terenu gminy Gruta i okolicznych wsi, przetrzymywana prawdopodobnie w miejscu zbornym w Łasinie, pojona przed marszem wodą z lizolem, bita, głodzona, ograbiona, związana drutem kolczastym, pędzona jest teraz do lasu w Słupskim Młynie. Droga wiedzie pod górę. Kolby niemieckich karabinów popędzają wycieńczonych ludzi. Drzewa kolorowe od przebarwiających się liści są niemymi świadkami tego smutnego marszu. Słońce przebija się przez konary drzew i krzewów, ale nikt nie może tym widokiem się cieszyć, bo idą na śmierć. Echo niesie daleko krzyki członków Selbstschutzu oraz grup operacyjnych Policji Bezpieczeństwa III Rzeszy, którzy z nienawiścią prowadzą kilka kilometrów w głąb słupskiego lasu ponad czterdziestu Polaków, w tym kobiety i dwoje dzieci. Dlaczego? Dlatego, że byli Polakami. To główna i jedyna ich wina. Strach, wycieńczenie – to jedyni wtedy ich towarzysze. W głowach zapewne wiele myśli o rodzinie, swoim życiu, które żal kończyć, o Polsce i Bogu, w którym jest jedyna nadzieja. Po dojściu na miejsce egzekucji, ustawieni zostali nad rowami strzeleckimi, pozostałymi po polskich żołnierzach z okresu wojny obronnej 1939 r., a strzały niemieckich kul w ciszy leśnej tylko echo niosło daleko… Może jeszcze zdążyli krzyknąć „Jeszcze Polska nie zginęła…”, „Boże ratuj…”. Bezwładne ciała spadały w dół, dobijane były łopatami, kilofami, kolbami karabinów i strzałami z broni krótkiej. Pomordowanych zakopano w tych rowach. Taka mogła być prawdopodobna sceneria tego tragicznego wydarzenia. Skazani byli na zapomnienie, ale pamięć przetrwała. Po zakończeniu wojny w miejscu masowej egzekucji ustawiono krzyż, a ciała pomordowanych zostały ekshumowane. Łącznie we wrześniu i październiku w lasach Słupskiego Młyna zamordowanych zostało ok. 100 Polaków. Nikt nie poniósł za to odpowiedzialności. Po wojnie 2 grudnia 1945 r. ówczesny wikariusz ks. Jan Skwiercz odprawił Mszę św. pogrzebową za pomordowanych mieszkańców, a niezidentyfikowane ciała złożono w 14 trumnach do zbiorowej mogiły na cmentarzu parafialnym w Grucie. Uroczysty pogrzeb był również manifestacją patriotyczną mieszkańców.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: na Placu św. Piotra rozpoczęto ustawianie choinki

2025-11-27 16:30

[ TEMATY ]

Watykan

Plac św. Piotra

ustawianie

choinki

Governatorato S.C.V.

Na Placu św. Piotra rozpoczęto ustawianie choinki

Na Placu św. Piotra rozpoczęto ustawianie choinki

Majestatyczny świerk z północnego regionu Włoch został w czwartek przed południem ustawiony na Placu św. Piotra. Drzewo będzie następnie przystrajane, aby przed Bożym Narodzeniem rozbłysnąć światełkami i ozdobami.

W czwartek rano przy pomocy dźwigu rozpoczęto ustawianie majestatycznego świerka, który przyjechał do Watykanu z Val d’Ultimo w regionie Bolzano-Bressanone.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent zawetował dwie ustawy

2025-11-27 22:10

[ TEMATY ]

Karol Nawrocki

KPRM

Prezydent Karol Nawrocki poinformował w czwartek o zawetowaniu dwóch ustaw: nowelizacji Kodeksu wyborczego oraz nowelizacji ustawy dotyczącej opodatkowania fundacji rodzinnych. Prezydent zwrócił się także do premiera Donalda Tuska oraz rządu o konsultowanie projektów ustaw już na wczesnym etapie prac.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję