Reklama

Wiadomości

Smoleńsk – Katyń 2010

Rok 2010. 10 kwietnia. 70. rocznica mordu katyńskiego. Na Cmentarzu Katyńskim zaplanowano uroczyste obchody rocznicowe z udziałem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Kilka dni wcześniej w Katyniu był polski Premier. Do wspólnej wizyty Premiera i Prezydenta nie doszło. Katastrofa smoleńska zmieniła nie tylko program katyńskich uroczystości, ale również bieg historii

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Specjalnym pociągiem pojechałem do Katynia z Federacją Rodzin Katyńskich w przeddzień uroczystości, 9 kwietnia 2010 r. Wyjechałem z bratem. To była nasza pierwsza wizyta na grobie krewnego – ppor. Zbigniewa Cichobłazińskiego. Razem z nami jechali znajomi, którzy stracili w Katyniu ojca i dziadka, oficera Korpusu Ochrony Pogranicza. Wyjazd tak licznej grupy, w dużej części starszych ludzi, został zorganizowany przez Rząd RP, a dokładnie przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Przewodniczącego Rady Andrzeja Przewoźnika widziałem na peronie tuż przed odjazdem pociągu. Przyszedł dopilnować, czy wszystko jest zapięte na ostatni guzik. Żegnał się też z tymi, których znał osobiście. Wśród pasażerów pociągu była jego córka. Trudno było przypuszczać, że odjeżdżający widzieli go wtedy ostatni raz. W przeddzień wyjazdu przy kolacji w hotelu w Warszawie, gdzie zakwaterowano członków Rodzin Katyńskich, poznałem prezesa Federacji Rodzin Katyńskich – Andrzeja Sariusza-Skąpskiego. Także jego córka jechała z nami do Katynia. On sam dostał zaproszenie na pokład samolotu.

Mroźny poranek w Smoleńsku

Pociąg odjeżdżał z dworca Warszawa Zachodnia. Miejsca wtedy niezbyt reprezentacyjnego jak na stolicę, ale tylko tam znajdował się odpowiednio długi peron, przy którym mógł się zmieścić pociąg do Smoleńska. Jechaliśmy całą noc. Na miejscu przywitał nas mroźny poranek. O piątej rano wschodzące słońce świeciło ostro na bezchmurnym niebie. Dworzec odnowiony i posprzątany. Milicja chroniła pociąg na całej długości peronu. W holu dworca miłe pracownice banku pomagały przyjezdnym z Polski poradzić sobie z rosyjskimi bankomatami. Na ścianach socrealistyczne freski, a na stelażach – darmowe gazety. Wziąłem jedną, w artykule o zbrodni katyńskiej przeczytałem, że „wszystko już zostało wyjaśnione i nie ma już czego w tej sprawie szukać, a poza tym jest jeszcze do wyjaśnienia kwestia jeńców sowieckich z 1920 roku”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Po kilku godzinach pod dworzec podjechały autobusy. Zajęły prawie cały parking. Kolumna kilkudziesięciu autokarów prowadzona przez milicyjne radiowozy ruszyła na północ. Niebo zdążyło się już zachmurzyć. Szybko wyjechaliśmy z centrum, mijaliśmy przedmieścia z drewnianymi domkami w ogródkach, by wjechać w gęsty sosnowy las. Kiedy ten się kończył, zobaczyliśmy linię kolejową biegnącą wzdłuż drogi, a przy niej niewielki parterowy domek. To stacja Gniezdowo, na której polscy oficerowie wysiadali z pociągu wprost do samochodów wiozących ich do katyńskiego lasu. Wtedy, w 1940 r., był to właściwie zagajnik, dzisiaj po obu stronach drogi rośnie wysoki, gęsty las. Autobusy ustawiły się na poboczu. Ciągnęły się daleko, ostanie ginęły we mgle, która stopniowo zasnuwała okolicę. Było zimno. Czekaliśmy w kolejce do kontroli bezpieczeństwa. Rosyjskie służby sprawdzały dokładnie wszystkie torby, plecaki, reklamówki. Wokoło ustawiono stalowe barierki. Było tylko jedno przejście. W końcu weszliśmy, najpierw na parking, gdzie można było dostać ciepłą herbatę, później na cmentarz. Przy wejściu mała izba pamięci urządzona przez Stowarzyszenie Memoriał – rosyjską organizację pozarządową, która bardzo wiele zrobiła w celu odkłamania w Rosji sprawy mordu katyńskiego. W izbie znajdują się przedmioty wykopane z grobów katyńskich podczas ostatniej ekshumacji. Obok zobaczyliśmy replikę wagonu, którym w Rosji Sowieckiej wożono więźniów, m.in. do Katynia. Rosjanie z Memoriału godni są najwyższego uznania. W Rosji takie działania do dziś wymagają odwagi.

Katyński las

Za ogrodzeniem polskiego cmentarza rozpościerał się las o dziwnie nierównym podłożu, nad którym wybudowano metalowe kładki. Przechadzali się po nich nieliczni przechodnie. To też jest cmentarz. Las katyński był bowiem miejscem kaźni wielu narodów Związku Sowieckiego. Rozstrzeliwano w nim ofiary wielkiej czystki w latach 30. ubiegłego wieku, czyniono to w czasie wojny, a nawet po niej. Teren jest dużo większy od polskiego cmentarza. Kładki służą temu, by nie chodzić po grobach, bo tam każda piędź ziemi to grób. Ziemia zapada się nierównomiernie w miejscu pochówków. Zamordowanych nikt nie ekshumował, nikt nie policzył, nie identyfikował i nie pochował, jak to miało miejsce z polskimi oficerami, których ciała z dołów śmierci przeniesiono do zbiorowych mogił obok ołtarza. Osobne groby mają generałowie. Rosjanie, chcąc nie chcąc, uczą się od Polaków szacunku do swoich pomordowanych. Uczą się o nich mówić, a niektórzy nawet myśleć. W 2010 r. jedynym sakralnym znakiem na tym terenie był ustawiony w centrum lasu duży prawosławny krzyż, przy którym zaraz po informacji o katastrofie polskiego samolotu z prezydentem i delegacją katyńską prawosławny ksiądz rozpoczął krótkie nabożeństwo za tych, którzy stracili w niej życie. Później przed wejściem na oba cmentarze, polski i rosyjski, przy drodze z Gniezdowa, wybudowano dużą cerkiew, która dominuje nad całym obszarem.

Reklama

Katastrofa

Uczestnicy uroczystości mieli na szyi identyfikatory różniące się kolorem smyczy. Po tym można było rozpoznać, kto przyjechał z Polski, a kto należy do miejscowej Polonii. Tych z Polonii było wielu. Oprócz identyfikatora uczestnicy otrzymali też repliki guzików z orzełkami z mundurów polskich oficerów zamordowanych w Katyniu. Niedaleko wejścia stał duży prawosławny krzyż. Ścieżka do Polskiego Cmentarza Wojennego prowadziła na prawo. Pojawili się polscy żołnierze z kompanii honorowej, którzy kierowali w stronę głównego ołtarza, gdzie miała zostać odprawiona Msza św. z udziałem Prezydenta RP. W pewnym momencie zobaczyłem dziennikarzy biegnących w stronę bramy. Pomyślałem, że właśnie przyjechała polska delegacja, która miała przylecieć samolotem. Po chwili zorientowałem się jednak, że to nie delegacja, tylko poruszenie spowodowane jakąś wiadomością. „Pewnie się spóźnią – pomyślałem. – Z samolotami tak bywa, nawet rządowymi. Trzeba będzie czekać w tym zimnie i wilgoci nie wiadomo jak długo”. Informacja rozchodzi się wśród zebranych lotem błyskawicy. Poczułem, że stało się coś poważnego. W wozie transmisyjnym Telewizji Polskiej usłyszałem rozmowy o katastrofie. Zrozumiałem, że samolot z polską delegacją rozbił się przy lądowaniu na lotnisku w Smoleńsku. Stojący obok mężczyzna pobladł gwałtownie. Wyszeptał, że jest dziennikarzem, miał być w tym samolocie, jednak ze względu na brak miejsc poleciał wcześniej jakiem. Niektórzy twierdzili, że ktoś przeżył. Coś mi jednak mówiło, że z takich katastrof raczej nikt nie uchodzi z życiem. Okazało się, że to prawda.

Reklama

Na początku było kłamstwo

Z głośnika słychać było głos Jana Pospieszalskiego, dziennikarza obsługującego uroczystość. Mówił o katastrofie. Msza św. odbędzie się z opóźnieniem. Rozpoczął modlitwę różańcową. Obecni na cmentarzu nie wiedzieli, co ze sobą zrobić. Większość modliła się przy tabliczkach z nazwiskami bliskich, którzy w Katyniu zakończyli swoją ziemską wędrówkę z kulą w potylicy. Ja także odnajduję tabliczkę z nazwiskiem ppor. Zbigniewa Cichobłazińskiego, w cywilu kolejarza, dyżurnego ruchu na stacji PKP. W szczelinę między stalowymi tabliczkami z nazwiskami pomordowanych obok nazwiska wujka wkładam różaniec.

Na twarzach ludzi widać powagę, skupienie, ale i niedowierzanie. Wielu dowiedziało się o katastrofie z SMS-ów i telefonów odebranych z Polski. Przyjechaliśmy, żeby uczcić tych, których zamordowano 70 lat temu, a tu kolejne ofiary. Zginęli w tak niewyobrażalny sposób. Prezydent z Pierwszą Damą, politycy ze wszystkich partii, znani ludzie z różnych dziedzin życia: legenda Solidarności Anna Walentynowicz, ostatni Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, duchowni, rektorzy, generałowie... 96 osób. Trudno w to uwierzyć, przecież rządowe samoloty się nie rozbijają. Zgodnie z pierwszą informacją, która pojawiła się w sprawie katastrofy, samolot podchodził do lądowania kilka razy. Szybko okazało się, że to nieprawda. Podobno informację tę podał gubernator obwodu smoleńskiego. Trudno oprzeć się wrażeniu, że w sprawie katastrofy smoleńskiej na początku było kłamstwo.

Reklama

Puste krzesła

Niebawem głos dzwonu wydobywający się spod ziemi – tak zaprojektowano ołtarz na polskim cmentarzu wojskowym – ogłosił rozpoczęcie Mszy św. w intencji zamordowanych oficerów i ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu. Kilka pierwszych rzędów krzeseł dla polskiej delegacji pozostało pustych. Nikt ich nie zajął. Widać było, jak dotkliwa jest to strata.

Uroczystości katyńskie zakończyły się zaraz po Mszy św. Wszystko, co zaplanowano później, zostało odwołane. Polscy żołnierze i harcerze grzecznie zachęcali wszystkich do zajmowania miejsc w autobusach. Zawieziono nas do kasyna oficerskiego w Smoleńsku, gdzie czekał na nas obiad. Chwilę później kawalkada autobusów ruszyła w kierunku dworca. Pociąg odjechał znacznie wcześniej, niż zaplanowano w programie. Nad ranem od polskiej granicy towarzyszyli nam psycholodzy z policji.

Oczekiwanie na prawdę

Po powrocie do Polski zastaje nas atmosfera przygnębienia i niedowierzania. Telewizja pokazuje wizytę polskiego premiera w miejscu katastrofy, który w „serdecznym” uścisku przyjmuje kondolencje premiera Rosji. Zaczyna się oczekiwanie na prawdę o tym, co się stało na smoleńskim lotnisku 10 kwietnia 2010 r.

Tydzień później byłem na służbowej delegacji w Warszawie. Udałem się pod Pałac Prezydencki. Spod Dworca Centralnego odchodziły w tym kierunku specjalne autobusy ZTM. Na Krakowskim Przedmieściu zastałem tłum ludzi stojących w zadumie przed ustawionym przez harcerzy krzyżem. Wokół panowała cisza. W stronę Placu Zamkowego ciągnęła się kolejka tych, którzy chcieli oddać hołd Prezydentowi RP i Pierwszej Damie. Trumny z ich ciałami zostały bowiem wystawione w Pałacu Prezydenckim. Harcerze odbierali od ludzi znicze i stawiali je pod krzyżem. Cisza sprzed pałacu jest nie do zapomnienia...

Autor dziękuje Stowarzyszeniu Rodzina Katyńska w Częstochowie, dzięki któremu mógł uczestniczyć w uroczystościach na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu 10 kwietnia 2010 r. Szczególne wyrazy wdzięczności kieruje do Pani Prezes Anny Bieleckiej.

2016-04-06 08:37

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W katastrofie smoleńskiej zginęło 10 duchownych różnych wyznań

[ TEMATY ]

Smoleńsk

katastrofa smoleńska

Eliza Radzikowska-Białobrzewska/KPRP

W piątek 10 kwietnia minie dziesiąta rocznica tragedii smoleńskiej, w której zginęli wszyscy pasażerowie państwowej delegacji zmierzającej na uroczystości upamiętnienia Zbrodni Katyńskiej. W katastrofie lotniczej wśród 96 osób śmierć poniosło dziesięciu duchownych różnych wyznań.

10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem zginęli wszyscy pasażerowie - 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński i jego małżonka Maria. Polska delegacja zmierzała na uroczystości z okazji 70. rocznicy Zbrodni Katyńskiej.

CZYTAJ DALEJ

Wielkopostna droga bezdomnych z okolic Watykanu

2024-03-27 17:23

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

Adobe.Stock

Z misją zaniesienia nie tylko wsparcia materialnego, ale i Słowa Bożego wyszły do bezdomnych mieszkających w okolicach Placu św. Piotra siostry klaretynki. Z przesłaniem zapowiadającym radość Wielkanocy wyruszyły w miejsca, gdzie ludzie wielu narodowości żyją często na kartonach, pozbawieni jakiejkolwiek nadziei. Na progu Wielkiego Tygodnia misjonarki zorganizowały dla ubogich, bezdomnych i samotnych nabożeństwo pokutne, z możliwością przystąpienia do spowiedzi.

Nabożeństwo pokutne odbyło się pod Kolumnadą Berniniego, która dla wielu od lat stanowi jedyny dach nad głową.

CZYTAJ DALEJ

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

[ TEMATY ]

Materiał sponsorowany

Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Mowa, oczywiście, o powstałym w 1900 r. dziele „Bitwa pod piramidami”. Obraz mimo upływu lat nadal wywiera ogromne wrażenie na widzach, pobudzając nie tylko ich „estetyczne synapsy”, ale i zmuszając do głębszej refleksji nad dziejami okresu, który został przedstawiony na płótnie i tego, jak wpłynął Napoleon na ukształtowanie się świata. Malowidło Kossaka intryguje nie tylko widzów, ale i ekspertów, od dawna jest obiektem wnikliwych analiz wielu badaczy. Bank Pekao S.A. zaprasza do obejrzenia krótkiego filmu pt. „Okiem liryka”, który przybliża fascynującą historię tego monumentalnego płótna.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję