Reklama

Niedziela w Warszawie

Sojusznicy umyli ręce

Polscy przywódcy, którzy zdali egzamin w latach 1918 i 1920, dwadzieścia lat później oblali go, bo... nie mogli zdać. Polska została zdradzona

Niedziela warszawska 35/2018, str. VI

[ TEMATY ]

Niepodległość

niepodległość

Wikipedia.org

3 września 1939 r. Manifestacja po wypowiedzeniu wojny III Rzeszy przez Wielką Brytanię i Francję

3 września 1939 r. Manifestacja po wypowiedzeniu
wojny III Rzeszy przez Wielką Brytanię i Francję

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wieczorem 16 września 1939 r. w ewakuowanym z Warszawy na Wschód sztabie naczelnego wodza marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego nastąpiło odprężenie. Po raz pierwszy od ponad dwóch tygodni! Najgorsze już za nami: udało się zrealizować plan minimum – wytrwać przez 16 dni! Teraz – zgodnie z umową sojuszniczą – armie Francji i Wielkiej Brytanii miały zaatakować Niemców.

Grający va banque Niemcy pozostawili na granicy z Francją niewielkie siły. Teraz w pośpiechu powinni zacząć przewozić dywizje na front zachodni, a odciążenie pozwoliłoby Polakom na przegrupowanie i rozpoczęcie kontrofensywy – myślano w obleganej przez Wehrmacht Warszawie. Tak się jednak nie stało. Francuzi i Brytyjczycy umyli ręce, nie ruszyli się z miejsc. Ruszyła natomiast armia sowiecka, która następnego dnia zaatakowała Polskę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Narada na zamku

Klamka zapadła najpewniej 8 stycznia 1939 r., gdy prezydent Ignacy Mościcki zwołał na Zamku Królewskim w Warszawie naradę. Byli marszałek Rydz-Śmigły, premier Felicjan Sławoj-Składkowski, wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski i Józef Beck, szef dyplomacji, odnieśli się do niemieckich żądań na zgodę na włączenie Wolnego Miasta Gdańska do Rzeszy i budowę eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej przez Pomorze.

Ustalono, że „Jeśli Niemcy podtrzymywać będą nacisk w sprawach dla nich drugorzędnych, jak Gdańsk i autostrada, to nie można mieć złudzeń, że grozi nam (Polsce) konflikt w wielkim stylu, a te obiekty są tylko pretekstem; wobec tego chwiejne stanowisko z naszej strony prowadziłoby nas na równię pochyłą, kończącą się utratą niezależności i rolą wasala Niemiec”.

Decydując się na odpowiedź odmowną, Polska nie była bez szans w konfrontacji z państwem Adolfa Hitlera. Miała przecież przyjaciół..., którzy umacniali ją w postawie oporu wobec Niemiec.

Brytyjska gra

To umacnianie miało odegrać ważą rolę w zobowiązaniach Francji i Wielkiej Brytanii wobec Polski. Nasza decyzja o podjęciu walki z Rzeszą dawała zachodnim mocarstwom gwarancje, że Hitler nie uderzy całością sił na Francję. Dawało to możliwość szybkiego pokonania agresora.

Reklama

Takie intencje mogły przyświecać Brytyjczykom, gdy 31 marca 1939 r. złożyli Polsce gwarancje niepodległości. Polska miała przyjąć na siebie pierwsze, najpotężniejsze uderzenie III Rzeszy. Wiele wskazuje na to, że aż do tego momentu Hitler planował zaatakowanie w pierwszej kolejności Francji. Brytyjska gra udała się: Polska podpisała z Wielką Brytanią 6 kwietnia 1939 r. układ sojuszniczy. Niemcy mogli się teraz obawiać walki na dwa fronty. Bardziej prawdopodobne było to, że Polska rzuci się na pomoc sojusznikom, niż to, że sojusznicy wspomogą zaatakowaną Polskę. 11 kwietnia Hitler zmienił kolejność planowanego ataku: wydał dyrektywę o przygotowaniu planu napaści na Polskę.

Pomocy nie udzielą

Gdy 16 września w ewakuowanym z Warszawy sztabie naczelnego wodza odprężano się szampanem – z okazji zrealizowania planu minimum– nikt nie wiedział o francusko-brytyjskich ustaleniach, które podjęto kilka dni wcześniej w Abbeville. Premierzy obu państw – Eduard Daladier i Neville Chamberlain – choć losy wojny obronnej Polski z Niemcami nie były rozstrzygnięte – postanowili, że pomocy Warszawie nie udzielą.

– Jest rzeczą jasną, że sojusznicy nie mogą uczynić tego, co mogłoby zapobiec opanowaniu Polski – miał powiedzieć Chamberlain. A gdyby Polska zdołała utrzymać się dłużej, niż to pierwotnie zakładano? – Zaoszczędzi to jedynie więcej drogocennego czasu Francji i Wielkiej Brytanii na przygotowania i przeszkodzi Niemcom w przerzuceniu swych sił z frontu wschodniego na zachodni – oceniał francuski głównodowodzący gen. Maurice a Gamelin. Przypieczętowało to los Polski.

Bezczynne dywizje

Polscy historycy są zgodni, a niektórzy nie przebierają w słowach. Decyzja z Abbeville była zbrodniczo głupia i nie da się usprawiedliwić. – Gdyby Francuzi natarli, Niemcy mogli im przeciwstawić tylko pozory obrony – mówił potem feldmarszałek Wilhelm Keitel, dowódca Wehrmachtu. – Rzesza uniknęła katastrofy dzięki bezczynności 110 dywizji francuskich, które nie natarły na 23 dywizje niemieckie – ocenił gen. Alfred Jodl, jeden z najwyższych oficerów niemieckich sił zbrojnych.

Reklama

„Ten nieszczery, wręcz kłamliwy, nie liczący się z jakimikolwiek zobowiązaniami stosunek władz politycznych i wojskowych Francji i Anglii we wrześniu do Polski – może być nazwany jednym tylko, wystarczająco precyzyjnym terminem; była to felonia – zdrada sojusznika na polu walki” – pisał Leszek Moczulski, historyk Września`39. Zdrada to główna przyczyna klęski wrześniowej. Ale są też inne.

Ojcowie niepodległości

Uczestnicy wspomnianej narady na Zamku Królewskim – Rydz-Śmigły, Sławoj-Składkowski, Kwiatkowski i Beck, jak wielu innych przedstawicieli elit państwowych, aktywnych przed i po wrześniu 1939 r., mieli za sobą chlubną przeszłość pionierów II Rzeczypospolitej, żołnierzy Legionów, POW, uczestników wojny polsko-bolszewickiej. Przyczynili się – bez dwóch zdań – do odzyskania niepodległości i tak ich też – jako ojców naszej niepodległości– postrzegano.

Gorzej z oceną ich późniejszych działań. Dowódcy, którzy świetnie dowodzili w wojnie polsko-bolszewickiej, nie idąc z duchem czasu, oparci na starych schematach dowodzenia oraz prowadzenia wojny byli skazani na klęskę. Ich dziełem były błędne założenia planu strategicznego, który objawiał się nadmiernym oczekiwaniem na wsparcie sojuszników. Nie wykorzystano potencjału wojska, które miało potężne wsparcie w postaci rezerw, brakiem kompletnego przygotowania potężnych punktów umocnień, na których mogła się oprzeć zaciekła obrona.

Bezpośrednia odpowiedzialność za nieprzygotowanie kraju do obrony spada na marszałka Rydza-Śmigłego. Jedną z najważniejszych przyczyn klęski była słabość potencjału wojennego, złe wyposażenie i zacofanie techniczne armii. U podstaw takiego stanu leżało z kolei rażące zacofanie ekonomiczne kraju, które nękało nas w zasadzie od momentu odzyskania niepodległości w 1918 r.

Reklama

Do walki z doskonale wyposażoną, zmechanizowaną i prawie dwukrotnie większą armią niemiecką stanęło słabe, nie do końca przygotowane wojsko polskie. Opóźnienie mobilizacji powszechnej na żądanie Francji i Anglii spowodowało, że zdołano zmobilizować tylko trzy czwarte planowanych sił polskich. Reszta żołnierzy i dowódców nie zdążyła dotrzeć do swoich jednostek.

Kapitulacja Warszawy

Decyzję o kapitulacji Warszawy podjęto 26 września 1939 r. podczas posiedzenia rady wojennej z udziałem dowódców i przedstawicieli Wydziału Wykonawczego Rady Obrony Stolicy. Obradom przewodniczył dowódca Armii „Warszawa” gen. Juliusz Rómmel, bohaterski dowódca w największej bitwie konnicy w wojnie polsko-bolszewickiej, pod Komarowem.

Przeważyła ocena, że brak jest jakichkolwiek perspektyw na osiągnięcie sukcesu. Ludność cywilna znajdowała się w bardzo ciężkim położeniu. Straty ludności cywilnej wynosiły ok. 19 tys. zabitych i 59 tys. rannych, wojska zaś 2 tys. zabitych. Niemcy zniszczyli 10 proc. miasta. Postanowiono zaprzestać walk i wszcząć rozmowy z Niemcami.

Kapitulacja została podpisana w autobusie, na terenie fabryki „Skoda” na Rakowcu. Dowództwo niemieckie gwarantowało zwolnienie do domu wszystkich szeregowych broniących Warszawy, natomiast oficerowie o końcu 20 lat wyszarpanej niepodległości mogli myśleć w niewoli.

2018-08-28 12:11

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Chełmżyńska krew

Niedziela toruńska 9/2020, str. IV

[ TEMATY ]

niepodległość

Drogi do niepodległości

Chełmża

Ze zbiorów Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. J. Prejsa w Chełmży

Wojsko polskie nareszcie w Chełmży

Wojsko polskie nareszcie w Chełmży

Pierwszy raz usłyszałem nowe słowo „Polska zmartwychwstała”. Kiedy następnego dnia poszedłem do szkoły, koledzy nie chcieli słuchać mowy niemieckiej. Nauczyciele chronili się do pokoju konferencyjnego, aby uniknąć salwy z kałamarzy. Na miejscu portretu cesarza powiesiliśmy orła białego.

Tak dwunastoletni Antek Depczyński, harcerz, późniejszy nauczyciel i animator kultury, wspominał odzyskanie niepodległości przez Polskę. Jednak jego rodzinne miasto, Chełmża, musiało jeszcze poczekać na powrót do Macierzy. Nie obyło się przy tym bez tragicznych wydarzeń.

CZYTAJ DALEJ

Dziś Wielki Piątek - patrzymy na krzyż

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

Karol Porwich/Niedziela

Wielki Piątek jest dramatycznym dniem sądu, męki i śmierci Chrystusa. Jest to dzień, kiedy nie jest sprawowana Msza św. W kościołach odprawiana jest natomiast Liturgia Męki Pańskiej, a na ulicach wielu miast sprawowana jest publicznie Droga Krzyżowa. Jest to dzień postu ścisłego.

Piątek jest w zasadzie pierwszym dniem Triduum Paschalnego. Dni najważniejszych Świąt Kościoła są bowiem liczone zgodnie z tradycją żydowską, od zachodu słońca.

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję