Reklama

Prosto i jasno

Polska rzeźbiona orłami

Orzeł w ponadtysiącletniej historii Polski doświadczał wielu przekształceń, był jak żywa tarcza historii narodu i państwa.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Bardzo ciekawa wystawa w Senacie – „Polska orłami rzeźbiona” – przypomina historię znaku Orła Białego, który w godle pojawił się niemal u samych początków państwowości. „Oficjalnie” z koroną na czerwonym polu tarczy zdobił ceremonię koronacyjną Przemysła II na króla Polski, a także znalazł się na jego pieczęci z napisem: „Bóg przywrócił Polakom zwycięskie znaki”. Był to rok 1295. Odtąd, jak to pokazuje wystawa artysty Bogusława Niedźwieckiego, Orzeł Biały został już na stałe herbem Królestwa Polskiego, przyjmowanym kolejno przez wszystkich królów polskich. Przyozdabiano nim szaty królewskie, broń osobistą i chorągwie. Postać orła widniała na insygniach władców z dynastii Piastów, Jagiellonów, Wazów i kolejnych królów. Godło eksponowano podczas ceremonii koronacyjnych, przyjazdów dostojników zaprzyjaźnionych państw, zawierania traktatów pokojowych, obrad sejmowych, orszaków weselnych i pogrzebów. Orzeł był obecny także na chorągwiach na polu walki. Mimo zmian w jego przedstawianiu niezmienna pozostawała jego symbolika: Orzeł Biały w koronie symbolizował państwo polskie, króla, który je uosabiał, oraz naród polski. Symbolizował siłę, potęgę, majestat i uczucia patriotyczne. Biel orła oznaczała dobro, czerwień pola – dostojność. W 1990 r. Orzeł Biały w koronie powrócił jako godło narodowe.

Reklama

W tym duchu Bogusław Niedźwiecki, artysta plastyk, od 50 lat rzeźbi orły z metalu w różnej postaci. Są to: płaskorzeźby, rzeźby, orły na ryngrafach z Matką Bożą Częstochowską lub Ostrobramską, orły w koronie zamawiane jako prezenty na różne okazje. Na pytanie: Dlaczego orły? odpowiada, że w swoim rodzinnym domu mógł wcześnie obcować z wieloma dziełami sztuki. Ojciec był malarzem i przedwojennym policjantem, koneserem sztuki, w czasie wojny ukrywał się przed wywózką i cudem uniknął losu kolegów w Katyniu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ponadto orzeł – jak mówi rzeźbiarz – to nasze narodowe godło od wieków. Orzeł w ponadtysiącletniej historii Polski doświadczał wielu przekształceń, był jak żywa tarcza historii narodu i państwa. W zależności od epoki orzeł przybierał różne szaty, kształty, a ze względu na przemiany polityczne, rozbiory, okupacje, zniewolenia itp. dodawano lub odejmowano niektóre jego elementy. Według heraldyków, jeżeli orzeł ma np. zamkniętą koronę, to symbolizuje państwo suwerenne. Jeśli ponadto koronę zwieńczy krzyż, jest to podkreślenie, że jesteśmy narodem o korzeniach chrześcijańskich. Jeżeli korona jest otwarta lub orzeł nie ma korony, to znaczy, że nie jesteśmy państwem suwerennym.

Skoro godło orła jest tak głęboko zakorzenione w polskiej historii, Bogusław Niedźwiecki na podstawie swoich twórczych inspiracji zaczął tworzyć nowe orły, każdy z jakąś ukrytą autorską myślą, z własną treścią w przekazie dla odbiorców, dodam – wypełnioną miłością do Ojczyzny. Widać w tym twórcze patrzenie na Polskę, na Polaków, poszukiwanie cech narodowego charakteru, kształtowanego na przestrzeni dziejów. Artysta prowadzi niejako dialog z historią, wzywa odbiorcę do aktywnego myślenia, do odczytania jego przesłania. Tak powstał narodowy panteon orłów: królewskich, hetmańskich, polskich bohaterów, różnych wydarzeń historycznych.

Mamy więc orła symbolizującego Chrzest Polski, orły: Kazimierza Wielkiego, Anny Jagiellonki, Unii Lubelskiej, Jana III Sobieskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, Konstytucji 3 Maja, Rozbioru Polski, Księstwa Warszawskiego, Niewoli Narodowej (orzeł z lat niewoli widoczny jest zza krat), Powstania Listopadowego, Powstania Wielkopolskiego, Września 1939 r., Mordu Katyńskiego, Żołnierzy Cichociemnych, Bitwy pod Monte Cassino (na którym godło oplatają maki i krzyże poległych żołnierzy gen. Władysława Andersa), Powstania Warszawskiego, Polaków na Zachodzie, Żołnierzy Wyklętych, PRL-u, Solidarności, Matki Bożej Licheńskiej, Matki Bożej Częstochowskiej, Jana Pawła II, płk. Ryszarda Kuklińskiego, kard. Stefana Wyszyńskiego, bł. ks. Jerzego Popiełuszki, św. Maksymiliana Marii Kolbego, prezydenta prof. Lecha Kaczyńskiego i wiele innych.

Orły Bogusława Niedźwieckiego zachwycają precyzją wykonania i pięknem wyrazu. Ujmują ważne wydarzenia historii naszej Ojczyzny – i to jest istotą ich przekazu artystycznego. Zmuszają oglądającego do refleksji, do sięgnięcia myślami w głębię ukrytej treści.

Czesław Ryszka
Pisarz i publicysta senator RP w latach 2005-11 i od 2015 r.

2019-02-13 07:44

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do św. Marii Magdaleny

[ TEMATY ]

nowenna

św. Maria Magdalena

źródło: wikipedia.org

Chrystus ukazuje się Marii Magdalenie, Aleksandr Andriejewicz Iwanow, 1834

Chrystus ukazuje się Marii Magdalenie, Aleksandr Andriejewicz Iwanow, 1834

Zapraszamy do wspólnej modlitwy nowennowej przed świętem św. Marii Magdaleny.

CZYTAJ DALEJ

Spotkanie Papieża w Castel Gandolfo z przedstawicielami kapituł generalnych

2025-07-12 11:42

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

W przesłaniu do przełożonych generalnych i członków rad niektórych kapituł i zgromadzeń zakonnych Papież Leon XIV mówił o potrzebie odnowienia ducha misyjnego, przyswojenia sobie uczuć „jakie miał Chrystus Jezus” oraz szerzenia na całej ziemi światła Chrystusa.

Przebywający w Castel Gandolfo Leon XIV przyjął na dziedzińcu Pałacu Apostolskiego przełożonych generalnych oraz członków ośmiu rad kapituł i zgromadzeń zakonnych, którzy zebrali się aby nakreślić dalszy program działania swoich instytutów.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent: z Michniowem miała zniknąć nie tylko wieś, lecz także prawda o jej męczeństwie

2025-07-12 15:12

[ TEMATY ]

Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej

Andrzej Duda

pl.wikipedia.org

Niemieccy policjanci w płonącym Michniowie. 12 lipca 1943

Niemieccy policjanci w płonącym Michniowie. 12 lipca 1943

Prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników obchodów 82. rocznicy pacyfikacji Michniowa podkreślił, że w zamyśle niemieckiego okupanta miała zniknąć nie tylko wieś, lecz także prawda o jej męczeństwie. Dodał, że pamięć o ofiarach zbrodni to ważny element tożsamości całego narodu.

Jak wskazał prezydent w liście, Michniów chlubił się wielopokoleniową tradycją udziału w walkach o niepodległą Polskę. „Wielu mieszkańców służyło w Wojsku Polskim podczas wojny obronnej 1939 roku. Wieś pomagała też oddziałowi partyzanckiemu Armii Krajowej pod dowództwem porucznika Jana Piwnika ps. Ponury” - napisał.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję