Reklama

Kościół

Raport o stanie wiary w Polsce

Każdy raport jest swoistą diagnozą stanu zdrowia określonego organizmu. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że w przypadku tego konkretnego raportu chodzi o wyjątkowy organizm.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jest to organizm ludzki, ale z fundamentem nadprzyrodzonym, który oczywiście umyka socjologicznym badaniom i na tyle, na ile jesteśmy w stanie, należy przy ocenie brać to pod uwagę.

Jak więc jest z Kościołem w Polsce? Co zawiera raport przygotowany przez Katolicką Agencję Informacyjną? Patrząc na zagraniczne, szczególnie katolickie, oceny danych podstawowych, tzn. tych, że nadal ponad 90% Polaków deklaruje chrześcijaństwo, a blisko 40% uczestniczy systematycznie w niedzielnych nabożeństwach – łatwo dostrzec podziw, a może i trochę zazdrości. W tych wskaźnikach postęp laicyzacji, gwałtowny choćby w Hiszpanii czy Irlandii, jest mniejszy, nawet jeżeli – bo przecież pamiętamy jeszcze badania, w których ten wynik oscylował wokół 95% – można dostrzec, że jakaś cząstka wiernych z Kościoła się wykruszyła, nawet jeśli ich więzi były słabe. Nie ma co się czarować. Ten wolny postęp laicyzacji jest w raporcie nazywany laicyzacją pełzającą, tzn. drążącą społeczną tkankę religijną. Jest on widoczny szczególnie w dużych miastach, wśród osób młodszych i tych, którzy w rubrykach „wykształcenie” zaznaczają pola na dole drabinki wyboru.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Problemy z młodzieżą

Naturalne pytanie, które się nasuwa od razu, jest następujące: co będzie dalej? Czy laicyzacja pełzająca nie przekroczy masy krytycznej i nie zmieni się wcześniej czy później w laicyzację lawinową? Oczywiście, raport nie daje odpowiedzi na to pytanie, bo socjologowie nie są prorokami, ale wskazują na określone procesy, pewną dynamikę – i tu w raporcie możemy znaleźć powody do niepokoju, czytając opis tego, co dzieje się z młodym pokoleniem z datą urodzin w okolicach 2000 r. „Generalnie rysuje się wyrazisty trend, że dzisiejsza młodzież względem tej z końca minionego stulecia jest znacznie mniej religijna” – czytamy. Rzadziej praktykuje, rzadziej uczęszcza na katechezę, częściej deklaruje się jako niewierząca, a ci, którzy określają się jako wierzący, mają słabszy związek z Kościołem. To, że nie jest to problem tylko religijności, ale jeszcze głębszy, widać po kolejnym wniosku socjologicznym: „Przemiany religijne wpisują się również częściowo w rosnący indywidualizm polskiej młodzieży. Dzisiejsza młodzież w odróżnieniu od wcześniejszego pokolenia bardziej ceni sobie miłość i przyjaźń, mniej zaś życie rodzinne”. Cokolwiek by znaczyła „miłość i przyjaźń” w deklaracjach respondentów, to wykluczenie rodziny jako wartości podstawowej każe się domyślać, że raczej nie traktują tych godnych szacunku wartości jako szczególnie trwałych. I to właśnie jest spory problem. Oczywiście, we wcześniejszych badaniach poziom religijności również był wyższy wśród osób starszych, a niższy wśród osób młodszych.

Reklama

Rosną skrzydła, zmniejsza się środek

Warte zauważenia i kilkakrotnie powtarzane jest w raporcie zjawisko przyrostu – niewielkiego, należy zaznaczyć – osób, które określają się jako głęboko wierzące, i jednocześnie przyrost liczby osób obojętnych na kwestie wiary i niewierzących. Zmniejsza się za to – środek – liczba osób, powiedzielibyśmy językiem Ewangelii: letnich. To z tego zasobu czerpią przyrosty obydwa skrzydła. Wydaje się, że ma to związek z procesami polaryzacji zachodzącymi w Polsce, a także na świecie. Jak podaje definicja: podczas polaryzacji tworzą się zazwyczaj w szybkim czasie dwa obozy – przeciwników i zwolenników rozwiązania danego problemu społecznego, przy czym liczba osób wyrażających postawy umiarkowane maleje.

Walka o życie się nie skończyła

Zauważalny jest coraz większy rozdźwięk między – jak to lubią nazywać kaznodzieje – życiem a wiarą. Dziś mniejsza niż wcześniej – nigdy nie było to 100% czy nawet 80 – liczba wierzących Polaków uznaje za słuszne moralne wskazania Kościoła, szczególnie gdy chodzi o sferę związaną z VI przykazaniem. To problem znany nie od dziś, natomiast szczególnie martwić może coraz większa liczba osób dopuszczających zabijanie nienarodzonych. „Po okresie zmniejszającej się akceptacji dla aborcji w ostatnich trzech dekadach (często było to przedstawiane jako jeden z sukcesów Kościoła oraz środowisk pro-life po okresie komunizmu) w roku 2016 trend ten się odwrócił i obecnie zwiększa się przyzwolenia na przerywanie ciąży” – mówi raport. To rzeczywiście problem i znak, że trzeba zacząć pracę od nowa i nie należy uważać jej za syzyfową.

Reklama

Jakie jest zaufanie do Kościoła?

Niemałym wstrząsem – choć w sumie w sytuacji nakręconej spirali i wskazania głównego wroga w czasie ubiegłorocznych protestów związanych z orzeczeniem TK można się było tego spodziewać – było spore zmniejszenie zaufania do Kościoła. Tuż po październikowych wydarzeniach znalazło się ono na najniższym poziomie w historii badań po 1989 r. Nieufność do Kościoła deklarowało więcej osób niż zaufanie – 47 do 42. Na początku tego roku te wskaźniki nieco się poprawiły, ale są nadal dalekie od zadowalających i po prostu niesprawiedliwe. Ciekawy jest natomiast poziom zaufania niemediowanego, tzn. takiego, które nie jest budowane przez pośredników, przede wszystkim przez media, w tym szczególnie media społecznościowe, ale przez samo świadectwo ludzi Kościoła. Chodzi o deklarowane przez ludzi zaufanie do księży, których znają, przede wszystkim do proboszczów, budowane w oparciu o relacje face to face. To zaufanie jest znacznie wyższe i dobija do 70%. Można wnioskować, że ci, którzy mają realny związek z Kościołem przez swoją parafię, widzą po prostu, jaki jest Kościół naprawdę, i dopóki będą mieli te związki, nie powinno się to zdecydowanie zmienić.

Powołania

O tej sprawie decyduje bliskość księży czy ogólnie – osób duchownych. Na tę bliskość ma oczywiście wpływ liczba duchownych. Z tym jest nie najlepiej. Średnia wieku duchownych jest coraz wyższa, a liczba kandydatów do stanu duchownego maleje. Siostry zakonne mówią o kryzysie. Zakonnicy jeszcze nie używają takiego określenia i mówią o powrocie do stanu z lat 70. ubiegłego wieku. Podobnie jest w seminariach diecezjalnych. Wszystko wskazuje na to – z zastrzeżeniem, że Duch wieje, kędy chce – iż duchownych będzie w najbliższej przyszłości mniej. Stąd i ta bliskość może być mniejsza, i Kościołowi trudniej będzie „utrzymać” markę widoczną w stwierdzeniu z powyższego akapitu.

Tam jest Kościół

Trudno streścić kilkudziesięciostronicowy raport w kilkudziesięciu zdaniach. Te słowa to raczej podsumowanie. Kościół w Polsce to nadal grubo ponad 10 mln ludzi uczestniczących w niedzielnej Eucharystii i modlących się każdego dnia. To 2,5 mln osób, w zdecydowanej większości kobiet, zaangażowanych w różne dzieła religijne, z największym z nich – Żywym Różańcem, który jak podkreślono w raporcie, nie jest ostoją dla staruszków; za różaniec coraz częściej chwytają młodzi, w tym mężczyźni. To blisko 1000 różnego rodzaju stacjonarnych dzieł dobroczynnych: DPS-ów, placówek dla dzieci i młodzieży specjalnej troski, domów dla bezdomnych, domów samotnej matki, stołówek dla biednych itd., prowadzonych przez Caritas diecezjalne, zakony męskie i zakony żeńskie. Trzeba dodać, że twarzą całego dzieła charytatywnego jest 90 tys. wolontariuszy, w tym 55 tys. dzieci i młodzieży ze szkolnych kół Caritas. Kościół to wreszcie dwa uniwersytety, trzy szkoły wyższe oraz 487 szkół podstawowych i średnich kształcących ponad 70 tys. uczniów. Nie można też zapominać o misjach, pomocy rodzinom, katolickich mediach i wielu innych obszarach działalności, przez które zwiększa się Produkt Krajowy Dobra. Gdyby ta praca z dnia na dzień ustała, byłby dramat. Pojawiające się gdzieniegdzie, złośliwe albo życzeniowe, doniesienia o śmierci Kościoła w Polsce są po prostu grubo przesadzone.

2021-03-23 19:41

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kim jest nasz Pan?

No właśnie, w co wierzę albo lepiej – w Kogo? Na ile my, dorośli, pamiętamy jeszcze prawdy, które stanowią fundament naszej wiary? A może trzeba je sobie przypomnieć – krok po kroku? Jak niegdyś na lekcjach religii...

Niejednokrotnie zdarzyło się nam przyłapać samych siebie na roztargnieniu w czasie modlitwy. Później, w chwili refleksji, uświadamialiśmy sobie, że wiele słów wypowiadamy mimochodem, nie zastanawiając się nad tym, co one oznaczają. Choćby teraz, zapytaj samego siebie, dlaczego kiedy modlisz się psalmami, zwracają się one do Boga Wszechmogącego jako „Pana” i dlaczego, gdy modlimy się do Drugiej Osoby Trójcy Przenajświętszej, Syna Bożego, mówimy „nasz Pan”. Historia tego zwyczaju jest bardzo ciekawa.

CZYTAJ DALEJ

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Pio Si/pl.fotolia.com

Od Wielkiego Czwartku Kościół rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego.

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. Co roku we wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Poświęca się wówczas krzyżmo oraz oleje chorych i katechumenów. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych, oraz konsekracji kościołów i ołtarzy. Namaszczenie krzyżem świętym oznacza przyjęcie daru Ducha Świętego.. Krzyżmo (inaczej chryzma, od gr. chrio, czyli namaszczać, chrisis, czyli namaszczenie) to jasny olej z oliwek, który jest zmieszany z ciemnym balsamem.

CZYTAJ DALEJ

USA: nowy program nauczania uniwersyteckiego – studiowanie dorobku św. Jana Pawła II

2024-03-28 16:55

[ TEMATY ]

USA

studia

św. Jan Paweł II

Adam Bujak/Biały Kruk

Katolicki Uniwersytet Św. Tomasza w Houstonie w stanie Teksas rozpoczyna 30-godzinny cykl wykładów online, poświęcony życiu św. Jana Pawła II i jego nauczaniu o „godnosci osoby ludzkiej w nawiązaniu do innych ludzi i ostatecznie w odniesieniu do Boga”. Uwieńczeniem kursu będzie uzyskanie stopnia magisterskiego (Master of Arts). Celem nowego programu jest też poznawanie „ojczyzny świętego: kultury i historii Polski”. Na zakończenie przewidziano dwutygodniowy pobyt w naszym kraju, po którym przewodnikami mają być polscy naukowcy, badający dzedzictwo świętego papieża.

Nowy kierunek studiów przeznaczony jest zwłaszcza dla formatorów w różnych zakonach, nauczycieli szkół katolickich i innych specjalistów. Do poznawania życia i dorobku Ojca Świętego zachęca kard. Daniel DiNardo - metropolita Galvestonu-Houstonu, archidiecezji, na której terenie znajduje się uniwersytet. Podkreślił on, że „program ten stwarza wspaniałą okazję do badania spuścizny po świętym Janie Pawle II, głoszonej przezeń obrony godności człowieka i wartości tego, czym jest wolność religijna”. Swoje poparcie dla nowego programu studiów wyrazili też m.in emerytowany arcybiskup Filadelfii Charles Chaput i George Weigel - znany na całym świecie autor książek o papieżu Wojtyle.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję