Reklama

Niedziela Kielecka

Straty Kościoła kieleckiego podczas II wojny światowej

Kościół katolicki poniósł ogromne straty podczas II wojny światowej – 7 kościołów diecezji kieleckiej zostało całkowicie zniszczonych, 145 – częściowo uszkodzonych, podobnie degradacji uległy zasoby parafialne, np. biblioteczne i archiwalne. Wkrótce możemy się spodziewać wystawy i wydawnictwa na ten temat.

Niedziela kielecka 5/2022, str. VI

[ TEMATY ]

II wojna światowa

zniszczenie

T.D.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Skalę strat rzeczowych, jakie poniósł Kościół katolicki w naszym regionie podczas II wojny światowej, bada Muzeum Wsi Kieleckiej, które realizuje projekt zatytułowany: Straty w obiektach sakralnych diecezji kieleckiej w czasie II wojny światowej – zasoby Archiwum Diecezjalnego w Kielcach. Dofinansowanie całego projektu Muzeum Wsi Kieleckiej otrzymało w większości z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

– Muzeum Wsi Kieleckiej zaprosiło do współpracy mnie i ks. dr. Tomasza Gocela, dyr. Archiwum Diecezjalnego – mówi Ewa Kołomańska, kierownik Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, jednostki Muzeum Wsi Kieleckiej. Wyjaśnia, że materiał jest opracowywany głównie na postawie dokumentacji Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, ze szczególnym uwzględnieniem ankiet powstałych w 1945 i 1946 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dodatkowo wykorzystane zostaną zasoby archiwów parafialnych oraz dokumenty kwerendy z Archiwum Państwowego w Kielcach oraz z kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

– W 2021 r. wykonaliśmy ogromną kwerendę w archiwach diecezji kieleckiej i dzięki temu wiemy, jakie kościoły, jakie obiekty sakralne zostały zniszczone bezpowrotnie, jakie wyposażenie tych kościołów zaginęło – wyjaśnia. Na bazie opracowanych materiałów powstaje wystawa, która powinna być gotowa w wakacje. Będzie to ekspozycja zewnętrzna. Zamiarem organizatorów jest, aby znalazła się ona w różnych miejscach diecezji. Wystawie będzie towarzyszył katalog. Planowane jest także wydawnictwo na bazie opracowywanych w ub.r. materiałów źródłowych i stosowne noty do rejestru polskich strat wojennych.

Ewa Kołomańska szacuje, że straty w kościołach diecezji były znaczne.

– Na terenie diecezji kieleckiej zostało zniszczonych w mniejszym lub większym stopniu ponad połowa kościołów. Przed rozpoczęciem II wojny światowej na terenie diecezji kieleckiej znajdowało się 246 kościołów, z czego 216 było murowanych, a 30 drewnianych. Dokumenty zebrane po wojnie z poszczególnych parafii diecezji przekazują informację o całkowitym zniszczeniu 7 świątyń (5 podczas działań wojennych, 2 poza działaniami wojennymi) i uszkodzeniu, w mniejszym lub większym stopniu, dalszych 145 kościołów– one później były odbudowywane i odnawiane – mówi. Inną kategorią są straty bibliotek czy wyposażenia kościołów.

Reklama

– A to również są bardzo cenne materiały. Niestety, nie wszystko da się w pełni ustalić. Archiwa ginęły, często też nie było spisu tego, co się w nich znajdowało, i tylko na podstawie wizytacji biskupich czy dziekańskich jesteśmy w stanie odtworzyć pewne rzeczy, które zostały zniszczone w okresie wojny – stwierdza.

Te straty różnie wyglądały w różnych etapach wojny – zauważa Ewa Kołomańska. – W pierwszym okresie wojennym odbywała się pospolita grabież obiektów sakralnych, np. z wotów, które były wykonane z drogocennych kruszców. Ale były również takie przypadki, jak w Lelowie, gdzie spłonęło wnętrze kościoła.

Poważne straty odnotowano na przyczółku sandomierskim, wzdłuż linii Wisły, gdyż tam długo trwały działania frontowe. I tak XIV-wieczny kościół w Kargowie został zniszczony w całości, dwa kościoły w Szydłowie także zniszczone w całości. Duże straty odnotowano w Wiślicy. – Podczas grabienia kościoła i mienia kościelnego zaginęły m.in. dwa kielichy z czasów Kazimierza Wielkiego. Podobne rozgrabiono w wielu miejscach zabytkowe dzwony, np. z 1552 r. w Gnojnie – wyjaśnia historyczka.

Duże straty poniosły także m.in. kościoły w Ociesękach (całkowicie spalony), Biechowie, Pacanowie, na Grodzisku koło Ojcowa.

2022-01-25 11:45

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prezentacja projektu "Opowiadamy Polskę światu. 1939-2019" u prezydenta Andrzeja Dudy

[ TEMATY ]

prezydent

II wojna światowa

Marta Brzozowska-Smolańska

Historia stała się częścią polityki polskiego państwa; dziś nie można budować nowoczesnego państwa bez odwoływania się do przeszłości – ocenił Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski.

W piątek w Belwederze w Warszawie odbyło się spotkanie dotyczące projektu „Opowiadamy Polskę światu. 1939-2019”, które poświęcone było promocji polskiej polityki historycznej w światowych mediach. Dzięki niemu w najbliższy weekend największe gazety na świecie opublikują informacje o ataku Niemiec na Polskę w 1939 r.

CZYTAJ DALEJ

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało w ub.r. z tabletki "dzień po"

2024-03-27 09:25

[ TEMATY ]

Pigułka „dzień po”

Adobe Stock

Minister zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że w ubiegłym roku 15-latki stanowiły 2 proc. osób korzystających z tabletki "dzień po". Dodała, że w tym czasie 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało z tabletki "dzień po".

W połowie marca Andrzej Duda zapowiedział, że nie podpisze ustawy, "która wprowadza niezdrowe, chore i niebezpieczne dla dzieci zasady". Jego zdaniem tabletka "dzień po" dostępna bez recepty dla osób niepełnoletnich jest "daleko idącą przesadą". Według prezydenta tabletka nadal powinna być wydawana na receptę, a w przypadku dziewczynek jej zażycie powinno być "decyzją rodzica".

CZYTAJ DALEJ

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

[ TEMATY ]

Materiał sponsorowany

Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Mowa, oczywiście, o powstałym w 1900 r. dziele „Bitwa pod piramidami”. Obraz mimo upływu lat nadal wywiera ogromne wrażenie na widzach, pobudzając nie tylko ich „estetyczne synapsy”, ale i zmuszając do głębszej refleksji nad dziejami okresu, który został przedstawiony na płótnie i tego, jak wpłynął Napoleon na ukształtowanie się świata. Malowidło Kossaka intryguje nie tylko widzów, ale i ekspertów, od dawna jest obiektem wnikliwych analiz wielu badaczy. Bank Pekao S.A. zaprasza do obejrzenia krótkiego filmu pt. „Okiem liryka”, który przybliża fascynującą historię tego monumentalnego płótna.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję