Bóg w swoim Kościele obecny w świecie

Przyjście Jezusa na świat było darem Boga dla człowieka. Tak jak zapowiadali to prorocy, Bóg w Jezusie stał się jednym z nas, aby ukazać prawdę o sobie i o człowieku, a tego ostatniego uwolnić z grzechu i przywrócić mu utraconą jedność ze Stwórcą. Już zapowiedzi mesjańskie proroków wskazywały, że odnowienie Izraela dokona się dzięki Duchowi samego Boga - temu samemu, który stoi u początku dzieła stworzenia. Również Jezus w swoim nauczaniu wskazywał na Ducha Świętego jako na tego, który Go prowadzi i umacnia, a potem doprowadzi do końca zapoczątkowane w Nim zbawcze dzieło.
A zatem - jakie znaczenie dla nas, uczniów Jezusa, ma obietnica Ducha Świętego? Już współcześni Jezusowi rozumieli Go jako „tchnienie Boga”. Było to obrazowe ukazanie prawdy, że Bóg może promieniować na ludzi żywotną siłą, dać im siebie, a tym samym odnowić. Człowiek, który poddaje się działaniu tej mocy, może dokonywać przedziwnych czynów przeobrażających ziemię. Duch umacnia i oświeca, a Jego wylanie staje się szczególnym dobrodziejstwem mesjańskim. Zanim Jezus odszedł do Ojca, prosił uczniów, by pozostali w Jerozolimie, aż zostaną „uzbrojeni mocą z wysoka” (Łk 24, 49). Mocy tej potrzebowali, aby stać się świadkami tajemnicy Boga - najpierw w Jerozolimie, potem w Palestynie, aż wreszcie - na całym świecie. Duch Święty, podobnie jak towarzyszył Jezusowi w pełnieniu woli Ojca, tak teraz objawia się i udziela w Kościele tym, którzy w Jezusa wierzą. Dar Ducha jest ofiarowany wszystkim.
Skutkami udzielenia tego daru są wewnętrzne oczyszczenie i moc niezbędna do wypełnienia prawa Nowego Przymierza, prawa miłości. W opisach życia pierwszych chrześcijan widać, jak bardzo byli oni przekonani, że zostali napełnieni Duchem Świętym, że otrzymali łaskę, dar Ducha, który przenika ich serca, kieruje postępowaniem, rozdziela charyzmaty.
- Duch Święty wypełnił dzieło Jezusa, a po Jego odejściu prowadzi je wciąż do końca w tych, którzy naśladują Jezusa - powiedział Biskup Józef. - Możemy mówić o dwóch misjonarzach Ojca. Pierwszy poznany przez Wcielenie, postrzegany zmysłami, drugi, ściśle z Nim zjednoczony, niewidzialny, choć zawsze obecny z Jezusem i Jego dziełem - Kościołem. Teraz, po tym jak Jezus jest już w chwale Ojca, ten drugi, Duch Święty posłany na świat, jest niezbędnie konieczny. On daje ludziom mądrość wiary i poznania orędzia Jezusa, wlewa w serca miłość i rozdaje charyzmaty dla budowania Kościoła, wspiera w apostolstwie, posyła wierzących do świata (por. 1 Kor 12, 1-10).

Obecność Trójcy Świętej w duszy przeobrażonej w mieszkanie Boga

Jest to prawda objawiona przez Jezusa: „Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy w nim przebywać” (J 14, 23). Jest to ponowne narodzenie „z Boga” (por. 1 J 3, 9), który wchodzi w posiadanie duszy, zaczyna jej się udzielać, daje możność uczestniczenia w Jego naturze, w Jego życiu. Przez łaskę dusza nieustannie otrzymuje od Pana Boga życie nadprzyrodzone, podobnie jak embrion w łonie matki. Jezus przyszedł na świat, aby każdy z nas mógł powiedzieć za św. Pawłem - „już nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus” (Ga 2, 20). Jak Syn żyje przez Ojca, tak i my żyjemy przez uczestniczenie w Bogu: Bóg wiecznie żywy jest w nas obecny. W czystej, sprawiedliwej duszy przebywają trzy Osoby Boskie. Ich wzajemna nadprzyrodzona energia miłości ożywia miłość ludzką.
Św. Jan od Krzyża nie ma wątpliwości, iż kto chce wznieść się do Boga, opierając się na swoich zdolnościach i rozumowaniu naturalnym, nigdy nie stanie się człowiekiem prawdziwie duchowym. Trzeba wejść w świat wiary, w którym zmysły i ich działanie zostają jakby na boku w procesie umierania. Pan Bóg chce, aby wszyscy byli doskonali, jednak owo doświadczenie umierania w małych rzeczach jest dla wielu nie do przyjęcia. Uciekają od pracy duchowej, nie potrafią znieść najmniejszych przykrości lub zmartwień. Ponieważ zaś każda żyjąca istota żyje przez swe działanie, więc dusza mając swe działanie w Bogu przez zjednoczenie się z Nim, żyje życiem Boga. Jest to możliwe, gdyż każdy człowiek posiada w sobie tajemniczą zdolność przyjęcia Bożego życia. Ma w swej duszy nadprzyrodzony organizm.

Nadprzyrodzony organizm - struktura życia duchowego

Człowiek to dusza i ciało. Posiada zmysły, namiętności oraz moc poruszania jak zwierzęta, ale jednocześnie jak aniołowie może poznawać prawdy duchowe i być przywiązany do dóbr duchowych. Istnieje w świecie człowieka porządek nadprzyrodzony, związany z prawdą o życiu Bożym. Ten porządek zależy całkowicie od Boga, od Jego darmo danej łaski. Natura i nadprzyrodzoność wzajemnie się nie niszczą, lecz uzupełniają, a łaska wywyższa naturę. W porządku nadprzyrodzonym możemy wyróżnić cztery podstawowe elementy:
1. Duszę nieśmiertelną, czyli duchową substancję, niezależną od materii, ale złączoną z ciałem.
2. Łaskę uświęcającą - podstawową zasadę życia, która wynosi człowieka do stanu dziecka Bożego, przenika całe jestestwo człowieka, jego rozum, pamięć, wolę i uzdalnia do odpowiedzi na powołanie do świętości. Łaska uświęcająca czyni nas adoptowanymi dziećmi Boga, prawdziwymi spadkobiercami Boga, współdziedzicami z Chrystusem i Jego braćmi, daje życie nadprzyrodzone, usprawiedliwia i czyni miłymi Bogu, uzdalnia do nadprzyrodzonych zasług, w sposób bardzo wewnętrzny (intymny) jednoczy z Bogiem, czyni nas żywą świątynią Trójcy Świętej.
3. Władze albo uzdolnienia - cnoty, charyzmaty i dary Ducha Świętego.
4. Skutki albo przejawy życia - akty cnót, charyzmatów i darów.
Dalszą część wystąpienia Biskup Józef poświęcił szczegółowemu przedstawieniu nadprzyrodzonych władz niezbędnych do tego, aby łaska mogła w nas skutecznie działać. Należą do nich:

Pierwszym darem Boga jest Duch Święty, bo On jest samą istotą miłości, życiem Trójcy Świętej, a poprzez łaskę uświęcającą, życiem człowieka. Z tego daru pochodzą następne, których Bóg udziela stworzeniom zarówno w porządku nadprzyrodzonym, jak i naturalnym. Są one wszystkie skutkiem Bożej miłości - darmo danej, wolnej, nieskończonej, takiej, która nie powoduje żadnych zobowiązań po stronie obdarowanego. Z drugiej strony - trzeba mieć świadomość, iż darów tych nie powinno się niszczyć, lecz właściwie użyć, według intencji dawcy.

Widzialne skutki darów Ducha Świętego

Bp Józef Szamocki scharakteryzował krótko poszczególne dary Ducha Świętego. Dar mądrości daje zamiłowanie do rzeczy Bożych. Dar rozumu pomaga odkrywać, jakie plany ma Bóg wobec człowieka. Dar rady oświeca w podejmowaniu decyzji, aby te plany zrealizować. Dar męstwa pomaga stawiać czoło nieuniknionym próbom życiowym w drodze do świętości. Dar umiejętności dany jest po to, aby Bóg był zawsze na pierwszym miejscu, a wszystkie sprawy i wydarzenia były oceniane w Jego świetle. Dar pobożności prowadzi do modlitwy, do zjednoczenia z Bogiem i do miłości bliźniego. Dar bojaźni Bożej pomaga wierzyć w miłosierną miłość Boga.
Duch Święty sprawia, że Chrystus, który odszedł, przychodzi w nowy sposób. To przychodzenie za sprawą Ducha dokonuje się w rzeczywistości sakramentalnej, w tajemnicy Kościoła. Obecność Ducha Świętego jest także widoczna w życiu poszczególnych członków Chrystusowego Ciała, zwłaszcza w tych, którzy zostali wyniesieni do chwały ołtarzy. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie dary Ducha Świętego. Przez nie jest w nas obecny sam Bóg, który kształtuje w nas obraz swego Syna. Sztuką życia chrześcijańskiego jest umiejętność współpracy z owymi darami, które otrzymujemy w sakramencie bierzmowania. Są one źródłem naszego życia apostolskiego, w którym Bóg przez Ducha Świętego pragnie dokończyć dzieła zbawienia świata i uświęcenia, tzn. przebóstwienia człowieka.