Agnieszka Dziarmaga

W kościołach diecezji kieleckiej oczywiście, jak co roku przygotowano szopki, są one jednak wyraźnie skromniejsze, niż zazwyczaj. Jak podkreślają księża proboszczowie, czasy są trudne, celebracje świąt – także skromniejsze, więc wystrój szopek koresponduje z okresem pandemii. Kto się postara, odkryje także szopki niezwykłe.

Do bardziej okazałych należą szopki w bazylice katedralnej i kieleckim kościele św. Wojciecha; wystrój większości koncentruje się na typowym przedstawieniu sceny Bożego Narodzenia, ze Świętą Rodziną, pasterzami, Aniołami, przybywającym orszakiem monarszym, jak np. w kieleckim kościele Chrystusa Króla. Mniej też jest obecnie akcentów politycznych w szopkach.

Za twórcę szopki uznawany jest św. Franciszek z Asyżu. W 1223 roku, w pobliżu klasztoru, w pustelni Greccio, zainscenizował Boże Narodzenie w formie szopy betlejemskiej. W tej grocie znajdowały się postaci Jezusa, Maryi i Józefa, w które wcielili się okoliczni mieszkańcy. Św. Franciszek umieścił tam również zwierzęta i odprawił Mszę świętą. Od tamtej pory szopka została bardzo szybko spopularyzowana przez zakony franciszkanów i dominikanów, a zwyczaj jej ustawiania rozprzestrzenił się na całą Europę.

W Polsce tradycja szopek została zapoczątkowana u schyłku XIII wieku przez zakon franciszkanów, który w tym czasie osiedlił się w kraju nad Wisłą. Zwyczaj budowania szopek stał się szczególnie popularny w Krakowie, gdzie do tej pory przetrwała tradycja budowania szopek krakowskich (wpisana na listę UNESCO).

Z kolei miniaturową szopkę umieszczoną w łupinie orzecha można podziwiać w zbiorach Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. To niezwykle misterne, maleńkie dzieło sztuki pochodzi z drugiej połowy XX wieku, z Anglii. Do Muzeum Zabawek i Zabawy kolekcja bożonarodzeniowych szopek trafiła w 2004 roku i liczyła sobie 240 obiektów. Należała do Martina i Teresy Bickel z Wildhaus. Została podarowana przez prezesa Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych "Karawane Schweiz" - Otto Wolsera. Wielu kielczan podziwia także wypełniona mnóstwem figurek szopkę, która tradycyjnie stanęła przed budynkiem redakcji Radia eM Kielce przy ul. Sienkiewicza.

Do ważnych jubileuszy nawiązuje tegoroczna szopka w klasztorze ojców cystersów w Jędrzejowie. Klasztor obchodzi 880-lecia fundacji i 75-lat powrotu zakonników do miasta po kasacie. Ponadto w szopce nie brakuje odniesień do przyszłorocznego ważnego jubileuszu, czyli 750-lecia nadania praw miejskich dla Jędrzejowa. Aby podkreślić te ważne jubileusze, w szopce obok tradycyjnych elementów, czyli figur Świętej Rodziny z Dzieciątkiem, pastuszków, zwierząt, młyna i fontanny, umieszczone zostały elementy m.in. fasady kościoła klasztornego oraz postaci 14 mnichów. Są również kamienice charakterystycznych dla miasta, m.in. ta, w której znajduje się Muzeum im. Przypkowskich oraz wieża ciśnień. Nad szopką górują dwa anioły. Jeden trzyma herb cysterski, a drugi herb Jędrzejowa.

Szopki – te skromne i mniej skromne, możemy podziwiać do 2 lutego.