Dotychczasowe zatwierdzone polskie teksty na święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła zostały w większości zachowane w aktualnym kształcie, a w części dostosowane do wersji, którą ogłoszono w 2018 roku dla całego Kościoła, kiedy obchód ku czci Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła został wpisany do Kalendarza Ogólnego w randze wspomnienia obowiązkowego. Ta zmiana w Kalendarzu Ogólnym nie miała bezpośredniego wpływu na kalendarz liturgiczny w Polsce, ponieważ w naszym kalendarzu obchód ten znajdował się już od 47 lat. Zmiana dotyczy natomiast tekstów liturgicznych.

„Zmienione teksty to przede wszystkim fragmenty oficjum (Liturgii Godzin). W Jutrzni pojawia się nowa antyfona do Pieśni Zachariasza, w Nieszporach nowy hymn i antyfona do Pieśni Maryi, w Godzinie Czytań nowe II czytanie, zaczerpnięte z przemówienia św. Pawła VI, papieża, na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego, z własnym responsorium” – wyjaśnia bp Adam Bałabuch, Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski.

Podziel się cytatem

Przewodniczący Komisji liturgicznej KEP w swoim komentarzu przedstawił także kwestię obowiązywalności nowych tekstów: „Do czasu pojawienia się tych tekstów w oficjalnych drukach, duchowieństwo i wierni mogą ich używać w formie wydruków tymczasowych. Należy też uznać, że do czasu publikacji oficjalnych dodatków do ksiąg liturgicznych, można na zasadzie okresu przejściowego korzystać z dotychczas opublikowanych tekstów dostępnych w istniejących księgach liturgicznych. Wejście nowych tekstów odbędzie się stopniowo, wraz z kolejnymi wznowieniami ksiąg liturgicznych, zgodnie zaś z przyjętym zwyczajem korzystanie w okresie przejściowym z obecnie wydrukowanych w księgach tekstów jest dozwolone”.

BP KEP

Komunikat Przewodniczącego Komisji Liturgicznej

W roku 2021 przypada 50. rocznica wprowadzenia w Polsce święta Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła, co dokonało się 4 maja 1971 r. z inicjatywy Biskupów Polskich i za zgodą papieża Pawła VI. W tym też roku po raz pierwszy będzie można użyć odnowionych tekstów formularza tego święta w języku polskim.

W lutym 2018 r. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów przesłała do Episkopatów krajowych informacje o włączeniu wspomnienia obowiązkowego NMP Matki Kościoła do Kalendarza Ogólnego na poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego, z załączeniem łacińskich tekstów liturgicznych na to wspomnienie. Dla Kościoła w Polsce fakt ten ma znaczenie w pewnym stopniu symboliczne, ponieważ do polskiego kalendarza liturgicznego obchód ten – w randze święta – został wpisany już w 1971 r.. Z tego względu w kalendarzu diecezji polskich w tej kwestii nie zachodzi żadna zmiana. Co do tekstów liturgicznych, Polska posiada zatwierdzone przez Stolicę Apostolską własne formularze mszalny i liturgii godzin, jednak w zestawie tekstów nadesłanych przez Kongregację znalazły się teksty, które Konferencja Episkopatu Polski zdecydowała przyjąć w nowej formie nadesłanej przez Kongregację, aby dostosować formularze do nowej wersji łacińskiej. Dotyczyło to przede wszystkim elementów formularza Liturgii godzin.

Tłumaczenie polskie, przygotowane przez Komisję liturgiczną KEP, zostało przyjęte i zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski na 380. Zebraniu Plenarnym, które odbyło się w Płocku w dniach 25-26.09.2018. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w dn. 29 października 2020 r. potwierdziła nasze tłumaczenie. Z chwilą potwierdzenia przez Kongregację nowych tekstów uzyskują one moc obowiązującą, a w przededniu Święta NMP Matki Kościoła zostają one ogłoszone i udostępnione do wykorzystania dla duchowieństwa i wiernych.

Tekst formularza mszalnego nie uległ zmianie, natomiast dostosowane zostały czytania mszalne, które za zgodą Stolicy Apostolskiej ze względów praktycznych znalazły się w nowym wydaniu Lekcjonarza Mszalnego jeszcze przed zatwierdzeniem kompletu tekstów, w roku 2019. Warto przypomnieć, że nowa wersja Ewangelii jest dłuższa niż w poprzednim wydaniu, ponieważ opowiadanie o scenie pod Krzyżem obejmuje fragment od “Obok krzyża stały…” aż do “wypłynęła krew i woda”. Ma to mocniej ukazać teologiczną łączność obecności Maryi pod krzyżem z mistycznym narodzeniem Kościoła z boku Chrystusa. Teologiczne znaczenie obchodu wyjaśnione jest w nowej części biograficznej na początku formularza oficjum.

Więcej zmian dotyczy oficjum Liturgii Godzin. W Jutrzni pojawia się nowa antyfona do Pieśni Zachariasza, nowy hymn Nieszporów i antyfona do Pieśni Maryi, w Godzinie Czytań nowe II czytanie, zaczerpnięte z przemówienia św. Pawła VI, papieża, na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego, z własnym responsorium. Wprowadzono także możliwość wyboru alternatywnego hymnu w Godzinie Czytań.

Podziel się cytatem

W nowym zestawie tekstów znajduje się także odpowiedni wpis do Martyrologium na ten dzień liturgiczny (elogium). Tekst elogium zostanie włączony do kolejnej księgi liturgicznej w języku polskim, która jest w fazie przygotowania, mianowicie w Martyrologium Rzymskim dla diecezji polskich.

Do czasu pojawienia się tych tekstów w oficjalnych drukach, duchowieństwo i wierni mogą ich używać w formie wydruków tymczasowych. Należy też uznać, że do czasu publikacji oficjalnych dodatków do ksiąg liturgicznych, można na zasadzie okresu przejściowego korzystać z dotychczas opublikowanych tekstów dostępnych w istniejących księgach liturgicznych. Wejście nowych tekstów odbędzie się stopniowo, wraz z kolejnymi wznowieniami ksiąg liturgicznych, zgodnie zaś z przyjętym zwyczajem korzystanie w okresie przejściowym z obecnie wydrukowanych w księgach tekstów jest dozwolone.

+ Adam Bałabuch

Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów

Konferencji Episkopatu Polski

Świdnica, dn. 22.05.2021