Reklama

Patrząc w niebo

Olbrzym Jowisz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wieczorem na zachodnim nieboskłonie obserwujemy dwie jasne planety: nisko widoczny jest czerwony Mars, a nieco wyżej Saturn. W ciągu najbliższych tygodni zauważymy szybkie przemieszczanie się Marsa na tle gwiazdozbioru Bliźniąt. Mars zmierza właśnie w stronę Saturna, z którym połączy się 17 czerwca. Dlatego mamy dobrą okazję codziennie obserwować zmianę względnego położenia tych planet. We wtorek czerwona planeta „podwieszona” będzie pod zbliżającym się do pełni Księżycem, zaś w czwartek pod Srebrnym Globem „zawiśnie” Saturn. Wieczorem po przeciwnej stronie nieboskłonu dostrzeżemy wschodzącą planetę Jowisz. Trudno pomylić ją z sąsiednimi gwiazdami, ponieważ jest od nich znacznie jaśniejsza. W przyszłym tygodniu Księżyc w pełni dotrze również i tutaj, ale planeta będzie przy nim doskonale widoczna. W miarę upływu nocy Jowisz wznosi się coraz wyżej, stwarzając doskonałą okazję do dokładniejszych obserwacji.
Jowisz jest rekordzistą pod względem posiadanych księżyców. Do tej pory doliczono się ich aż 63! Większość jest jednak bardzo małych rozmiarów i dlatego odkryto je dopiero w ostatnich latach. Przez lornetkę możemy zobaczyć ułożone w jednej linii cztery małe kropki, czyli księżyce Jowisza: Io, Europa, Ganimedes i Kallisto. W 1610 r. odkrył je dzięki swojemu teleskopowi słynny Galileusz i dlatego nazywamy je galileuszowymi. Jeżeli np. co tydzień porównamy ich położenie, z łatwością zauważymy, że okrążają swoją planetę. Księżyc Ganimedes jest największym satelitą w Układzie Słonecznym, większym nawet od planety Merkury!
Jowisz jest największą z planet, a jego masa jest aż 318 razy większa od ziemskiej, co odpowiada całkowitej masie pozostałych obiektów grawitujących wokół Słońca. Jest szybko wirującą kulą gazową, składa się głównie z wodoru i helu. Niebo na Jowiszu rozjaśniają gigantyczne błyskawice, a kolory jasnoczerwony, pomarańczowy i brązowy pochodzą od związków siarki, fosforu i amoniaku. Przez mały teleskop na powierzchni dostrzeżemy kolorowe pasma chmur oraz prawdziwy fenomen słonecznego świata: Wielką Czerwoną Plamę. Widać ją wyraźnie na każdej fotografii. Ta kolosalna burza atmosferyczna o rozmiarach porównywalnych z Ziemią przemieszcza się dookoła planety.
Bez obecności Jowisza w Układzie Słonecznym życie na Ziemi nie byłoby możliwe. Ten gazowy olbrzym pełni rolę naszego opiekuna, zmieniając często trajektorię lotu wielu niebezpiecznych odłamków podążających z przestrzeni kosmicznej. Niektóre z tych odłamków mogłyby uderzyć w Ziemię. Jowisz przyjmuje jednak ich ciosy na siebie lub wypycha je poza granice układu planetarnego! A ponieważ jest planetą-olbrzymem, uderzenia te nie robią na nim większego wrażenia. W lipcu 1994 r. byliśmy świadkami największej katastrofy, jaka wydarzyła się w bliskim sąsiedztwie Ziemi. Na Jowisza spadły wówczas fragmenty komety Shoemaker-Levy 9. Gdyby uderzyły w Ziemię, stałaby się rzecz straszna. Ale Jowisz doskonale poradził sobie z kometą. Najpierw uwięził ją na swojej orbicie, a potem rozerwał na 21 części. Na koniec wszystkie kawałki, wyglądające jak rozciągnięty sznur korali, spadły na powierzchnię planety. Dzięki Jowiszowi prawdopodobieństwo zderzenia podobnych obiektów z Ziemią zmniejszyło się tysiąckrotnie. Pamiętajmy o tym, obserwując Jowisza, który w miarę upływu nocy przemieszcza się teraz wysoko nad południowym horyzontem.
Czytelnikom niniejszej rubryki serdecznie dziękuję za listy. Przepraszam, że nie jestem w stanie odpowiedzieć na wszystkie, jednak pomysły tematów staram się wykorzystywać w Niedzieli. Pozdrawiam całą astronomiczną rodzinkę... do zobaczenia pod gwiazdami!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Budować z Bogiem

2024-06-11 13:33

Niedziela Ogólnopolska 24/2024, str. 24

[ TEMATY ]

Bóg

liturgia

Grażyna Kołek

Kiedy budujemy dom, to z dnia na dzień widzimy efekt naszej pracy. Najpierw powstają fundamenty, potem ściany i wreszcie dach. Kiedy krawcowa szyje ubranie i powstaje piękna bluzka lub zgrabna sukienka, także widzi efekt swojej pracy.

CZYTAJ DALEJ

ME 2024 - rozpędzona kadra Probierza kontra osłabiona potęga z Holandii

2024-06-15 13:03

[ TEMATY ]

Euro 2024

PAP/Leszek Szymański

Reprezentacja Polski po ośmiu kolejnych meczach bez porażki, na razie bez Roberta Lewandowskiego, kontra osłabiona licznymi absencjami, ale wciąż mocna kadrowo Holandia. Biało-czerwoni w niedzielę o godz. 15 w Hamburgu rozpoczną swój piąty udział w mistrzostwach Europy.

"Ten mecz może nie jest kluczowy, ale bardzo ważny. Wiemy, że Holandia posiada dobrych zawodników, nawet światowej klasy. Ale nie boimy się ich. Wychodzimy na boisko, żeby wykonać swoją robotę" – zapowiedział napastnik reprezentacji Polski Krzysztof Piątek.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Semeraro: beatyfikacja ks. Rapacza znakiem Bożego pocieszenia dla poranionego świata

2024-06-15 12:30

[ TEMATY ]

Ks. Michał Rapacz

kard. Semeraro

PAP/Łukasz Gągulski

Dzisiejsza beatyfikacja jest znakiem Bożego pocieszenia w okresie wciąż poranionym przemocą i wojną w wielu częściach świata, a także niedaleko stąd - powiedział kard. Marcello Semeraro. W Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych przewodniczy Mszy św., podczas której ogłosił błogosławionym ks. Michała Rapacza, zamordowanego w 1946 roku przez komunistyczną bojówkę.

Publikujemy treść homilii kard. Marcello Semeraro:

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję