Reklama

Święci i błogosławieni

Audiencja Generalna, 27 czerwca 2007

Święty Cyryl Jerozolimski

Niedziela Ogólnopolska 27/2007, str. 4

[ TEMATY ]

św. Cyryl Jerozolimski

pl.wikipedia.org

Święty Cyryl Jerozolimski

Święty Cyryl Jerozolimski

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Drodzy Bracia i Siostry!

Nasza uwaga koncentruje się dzisiaj na św. Cyrylu Jerozolimskim. Jego życie jest przykładem spotkania dwóch wymiarów: z jednej strony - troski duszpasterskiej, zaś z drugiej - uwikłania, wbrew jego woli, w gorące spory, które wstrząsały wówczas Kościołem na Wschodzie. Cyryl, urodzony około 315 r. w Jerozolimie czy w jej okolicach, otrzymał wspaniałe wykształcenie literackie, które stało się później fundamentem jego kultury kościelnej, skoncentrowanej na studium Biblii. Wyświęcony na kapłana przez biskupa Maksyma, po jego śmierci czy też usunięciu, w 348 r. został wyświęcony na biskupa przez Akacjusza - wpływowego metropolitę Cezarei Palestyńskiej, zwolennika arianizmu, przekonanego, że będzie miał w nim sprzymierzeńca. Podejrzewano więc Cyryla, że otrzymał nominację biskupią dzięki związkom z arianizmem. W rzeczywistości Cyryl bardzo szybko starł się z Akacjuszem nie tylko na płaszczyźnie doktrynalnej, ale również na płaszczyźnie jurydycznej, gdyż bronił autonomii własnej stolicy w relacji do stolicy metropolitalnej w Cezarei.
Na przestrzeni dwudziestu lat Cyryl doświadczył trzech wygnań: pierwszego w 357 r., po odwołaniu go przez Synod w Jerozolimie, następnie w 360 r. - za przyczyną Akacjusza, wreszcie trzeciego wygnania, najdłuższego, trwającego jedenaście lat - w 367 r., za sprawą proariańskiego cesarza Walensa. Dopiero w 378 r., po śmierci cesarza, Cyryl mógł definitywnie objąć swoją stolicę i przywrócić jedność i pokój wśród wiernych.
Za jego ortodoksją, podawaną w wątpliwość przez niektóre współczesne mu źródła, przemawiają inne źródła, równie dawne. Wśród nich najbardziej autorytatywny jest list synodu z 382 r., po drugim Soborze powszechnym w Konstantynopolu (381 r.), w którym Cyryl uczestniczył bardzo aktywnie. W liście tym, wysłanym do biskupa Rzymu, biskupi wschodni uznali oficjalnie absolutną ortodoksyjność Cyryla, prawomocność jego święceń biskupich oraz zasługi jego troski duszpasterskiej, która została przerwana śmiercią w 387 r. Zachowały się po nim dwadzieścia cztery słynne katechezy, które zredagował jako biskup ok. 350 r. Pierwsze osiemnaście z nich, poprzedzone naukami przedkatechizmowymi, są skierowane do katechumenów czy do oświeconych („photizomenoi”); zostały wygłoszone w Bazylice Grobu Bożego. Pierwsze z nich (1-5) mówią kolejno o wskazaniach przedchrzcielnych, o nawróceniu z obyczajów pogańskich, o sakramencie chrztu, o dziesięciu prawdach dogmatycznych, zawartych w Credo, czyli w Symbolu Wiary. Następne zaś (6-18) stanowią „katechezę ciągłą” na temat Symbolu Jerozolimskiego z punktu widzenia antyariańskiego. Z pięciu ostatnich (19-23), nazywanych mistagogicznymi, pierwsze dwie stanowią komentarz do obrzędu chrztu, zaś trzy ostatnie traktują o krzyżmie, o Ciele i Krwi Chrystusa oraz o liturgii eucharystycznej. Jest w nich zawarte wytłumaczenie „Ojcze nasz” („Oratio Dominica”): stanowi ono podstawę wprowadzenia do modlitwy, która rozwija się paralelnie do wprowadzenia do trzech sakramentów: chrztu, bierzmowania oraz Eucharystii.
Podstawa wykształcenia w dziedzinie wiary chrześcijańskiej miała również wymiar polemiki z poganami, judeochrześcijanami oraz manichejczykami. Argumentacja była osadzona przede wszystkim na wypełnieniu obietnic Starego Testamentu i prowadzona w języku bogatym w obrazy. Katecheza była bardzo ważnym momentem, wpisanym w szeroki kontekst całego życia, w szczególności liturgicznego, wspólnoty chrześcijańskiej, w której macierzyńskim łonie dojrzewał przyszły wierzący, któremu towarzyszyła modlitwa oraz świadectwo braci. Homilie Cyryla w całej swej rozciągłości stanowią systematyczną katechezę na temat ponownych narodzin chrześcijanina przez chrzest. Mówi on do katechumena: „Wpadłeś w sieci Kościoła (por. Mt 13, 47). Pozwól się wziąć żywy; nie uciekaj, gdyż to Chrystus chce cię wziąć na swój haczyk, aby ci dać nie śmierć, ale zmartwychwstanie po śmierci. Musisz bowiem umrzeć i zmartwychwstać (por. Rz 6, 11. 14). (…) Umieraj dla grzechu, żyj dla sprawiedliwości, już od dzisiaj” (Protokatecheza 5).
Z punktu widzenia doktrynalnego, Cyryl komentuje Symbol Jerozolimski, uciekając się do typologii Pisma Świętego, w relacji „symfonicznej” między dwoma Testamentami, dochodząc do Chrystusa, Centrum wszechświata. Typologia ta będzie wspaniale opisana przez Augustyna z Hippony: „Stary Testament jest zasłoną Nowego Testamentu, zaś w Nowym Testamencie objawia się Stary Testament („De catechizandis rudibus” 4, 8). Co do katechezy moralnej - jest ona osadzona na głębokiej jedności z katechezą doktrynalną: dogmat jest wprowadzany stopniowo w dusze gotowe do przemiany postaw pogańskich na podstawie nowego życia w Chrystusie, które jest darem chrztu. Katecheza „mistagogiczna” wreszcie jest szczytem nauczania, jakie Cyryl dawał już nie katechumenom, ale nowoochrzczonym czy też neofitom podczas tygodnia paschalnego. Doprowadza ich ona do odkrycia pod rytami chrzcielnymi Wigilii Paschalnej tajemnic w nich zawartych i jeszcze nieujawnionych. Oświeceni światłem wiary, pogłębionej przez moc chrztu, neofici mogli lepiej pojąć doświadczenia Nocy Paschalnej. Oto tekst, który tłumaczy tajemnicę chrztu: „Trzy razy zostaliście zanurzeni w wodzie i za każdym razem z niej wyszliście, aby symbolizować trzy dni pogrzebania Chrystusa, naśladując w ten sposób tenże ryt naszego Zbawiciela, który spędził trzy dni i trzy noce w łonie ziemi (por. Mt 12, 40). Pierwszym wynurzeniem się z wody celebrowaliście pamięć pierwszego dnia, jaki spędził Chrystus w grobie, tak jak wraz z pierwszym zanurzeniem wyznaliście pierwszą noc spędzoną przez Niego w grobie. Kto żyje w nocy, nie widzi, zaś kto żyje w dzień, cieszy się światłem. Podobnie i wy: wcześniej byliście zanurzeni w nocy i nie widzieliście nic, wynurzając się zaś, znaleźliście się w pełnym dniu. Tajemnica śmierci i narodzin, ta woda zbawienia była dla was grobem i matką. (…) Dla was (…) czas umierania współistnieje z czasem narodzenia: jeden i ten sam czas zrealizował obydwa wydarzenia” (Druga katecheza mistagogiczna, 4).
Tajemnica, którą należy uchwycić, to plan Boży, realizujący się przez zbawcze działanie Chrystusa w Kościele. W swoim czasie do wymiaru mistagogicznego dołącza się wymiar symboli, który wyraża przeżycia duchowe, powodujące ich „wybuch”. W ten sposób katecheza Cyryla, osadzona na fundamencie trzech opisanych składników - doktrynalnego, moralnego oraz mistagogicznego - okazuje się katechezą globalną w Duchu Świętym. Wymiar mistagogiczny prowadzi do syntezy dwóch pierwszych, ukierunkowując je do celebracji sakramentalnej, w której realizuje się zbawienie całego człowieka.
Ostatecznie chodzi o katechezę integralną, która - angażując ciało, duszę i ducha - pozostaje wzorcowa również dla formacji katechetycznej dzisiejszych chrześcijan.

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Ocena: +30 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niezłomny biskup

Niedziela Ogólnopolska 11/2022, str. VIII

[ TEMATY ]

św. Cyryl Jerozolimski

pl.wikipedia.org

Św. Cyryl Jerozolimski, biskup i doktor Kościoła

Św. Cyryl Jerozolimski,
biskup i doktor Kościoła

Był autorem pierwszych katechez. Za obronę prawdziwej wiary i niezłomną postawę wobec heretyków aż trzykrotnie zsyłano go na wygnanie.

Świętemu Cyrylowi przyszło żyć w trudnych dla chrześcijan czasach. Choć prześladowania ustały, Kościołowi groziło wewnętrzne rozbicie wskutek szerzących się herezji. Urodził się w Jerozolimie w pobożnej chrześcijańskiej rodzinie. Jako młodzieniec wstąpił do jednego z klasztorów w Palestynie, aby ćwiczyć się tam w ascezie. Pilnie studiował Pismo Święte oraz dzieła pisarzy kościelnych. W wieku ok. 19 lat przyjął święcenia diakonatu, a 10 lat później otrzymał święcenia kapłańskie. Jako kapłan z gorliwością przygotowywał kandydatów do przyjęcia sakramentu chrztu św. Zasłynął kazaniami, w których jasno i zrozumiale wykładał naukę o sakramentach. Z czasem dały one podstawę do powstania serii katechez dla katechumenów i ochrzczonych, które były bodaj pierwszym systematycznym wykładem nauki katolickiej.

CZYTAJ DALEJ

Pogrzeb bez Mszy św. w czasie Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

duszpasterstwo

pogrzeb

Eliza Bartkiewicz/episkopat.pl

Nie wolno celebrować żadnej Mszy świętej żałobnej w Wielki Czwartek - przypomina liturgista ks. Tomasz Herc. Każdego roku pojawiają się pytania i wątpliwości dotyczące sprawowania obrzędów pogrzebowych w czasie Triduum Paschalnego i oktawie Wielkanocy.

Ks. Tomasz Herc przypomniał, że w Wielki Czwartek pogrzeb odbywa się normalnie ze śpiewem. Nie wolno jednak tego dnia celebrować żadnej Mszy Świętej żałobnej. W kościele sprawuje się liturgię słowa i obrzęd ostatniego pożegnania. Nie udziela się też uczestnikom pogrzebu Komunii świętej.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego: szatan połknął haczyk

2024-03-28 23:26

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Materiał prasowy

Jak wygląda walka dobra ze złem na zupełnie innym, nieuchwytnym poziomie? Jak to możliwe, że szatan, będący ucieleśnieniem zła, może zostać oszukany i pokonany przez dobro?

Zagłębimy się w niezwykłą historię i symbolikę Hortus deliciarum (grodu rozkoszy) Herrady z Landsbergu (ok. 1180). Ten odcinek to nie tylko opowieść o starciu duchowych sił, ale także głębokie przemyślenia na temat tego, jak każdy z nas może stawić czoła pokusom i trudnościom, wykorzystując mądrość przekazywaną przez wieki.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję