Reklama

Uroczystość Wszystkich Świętych i Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych

1 listopada, uroczystość Wszystkich Świętych to zazwyczaj dzień zadumy i refleksji nad własnym życiem, nad jego kruchością i przemijalnością. W dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny wspominamy bliskich, którzy odeszli z tego świata, modląc się o ich szczęście wieczne. Odwiedzamy także cmentarze, dając świadectwo naszej pamięci o zmarłych. Każdy z cmentarzy, począwszy od tych małych, wiejskich aż po wielkie, miejskie nekropolie, kryje w sobie swoją własną historię, historię społeczności wiernych parafii, wioski czy miasta. Odczytując niewyraźne nagrobne inskrypcje, odkrywamy nie tylko korzenie własnej rodziny, ale także historię tych, którzy byli tu na długo przed nami.

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 43/2002

J. Libelt

Cmentarz przy ul. Warszawskiej w Gorzowie Wlkp.

Cmentarz przy ul. Warszawskiej w Gorzowie Wlkp.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

I

W Gorzowie Wlkp. znajduje się kilka nekropolii. Najstarsze miejsce pochówku to cmentarz przy parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Warszawskiej, zwany popularnie cmentarzem Świętokrzyskim. "Czerwony kościół" był pierwszą katolicką świątynią w mieście wybudowaną po Reformacji. Grunty pod budynek kościoła oraz cmentarz ówczesna wspólnota parafialna zakupiła w 1847 r. Świątynię, zaprojektowaną w stylu neoromańskim przez architekta Statza, wzniesiono w latach 1854-1855. Cmentarz otwarto w 1855 r., a tytuł jego fundatora otrzymał Maurycy Klaudiusz Alkiewicz, niezwykle aktywny działacz rady parafialnej, emerytowany kapitulant wojsk pruskich. Na początku dwudziestego wieku cmentarz powiększono w kierunku północnym. Wytyczono nowe kwatery grzebalne, nadając mu naturalny kształt. Tuż przed II wojną światową, w południowo-zachodniej części cmentarza wybudowano kaplicę. Dziś stanowi ona miejsce spotkań i modlitwy chrześcijan wyznania greckokatolickiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

II

Reklama

Na terenie cmentarza znajduje się wiele zabytkowych mogił. Odnaleźć można groby alianckich jeńców wojennych, pomordowanych przez hitlerowców w latach 1939-1945 oraz prochy 16 więźniów Ravensbrück, zmarłych w Gorzowie Wlkp. w 1945 r. Na "gorzowskich Powązkach" zaprzestano chowania zmarłych w 1962 r. Od czasu zakończenia II wojny światowej, złożono tam około osiem tysięcy ciał. Wyjątkiem są pochówki osób duchownych. Na terenie cmentarza znajduje się grobowiec ojców kapucynów, do których należała parafia w latach 1945-1996, a także grób zmarłego niedawno proboszcza parafii, ks. kan. Zbigniewa Stanka, który spoczął nieopodal pierwszego proboszcza parafii ks. Theodora Gruhlinga (+1909). Miejsce doczesnego spoczynku znalazł tutaj także ks. prał. Tadeusz Załuczkowski, ordynariusz diecezji w latach 1951-52.
Okazały pomnik upamiętnia również miejsce spoczynku powstańców wielkopolskich z lat 1918-1919. Oczywiście, ciało wspomnianego wcześniej fundatora, Maurycego Klaudiusza Alkiewicza, pochowano na początku głównej alei cmentarnej. Jego klasycystyczny nagrobek zwieńczono trójkątnym frontonem, a wierzchołek i narożniki zdobią akroteriony w kształcie stylizowanych palmet.

III

Przez wiele lat cmentarz był zapuszczony i stał się dość niebezpiecznym miejscem. Dostrzegano go jedynie około 1 listopada. Wywiezienie kilku wywrotek śmieci, wycięcie krzaków i samosiejek, które przez kilkadziesiąt lat zarosły cmentarz, wykonane dzięki pieniądzom z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, odsłoniło piękno tej gorzowskiej nekropolii.
Spacerując teraz po cmentarzu, nie sposób nie dostrzec jego piękna wynikającego z układu przestrzennego. Nekropolia, o powierzchni prawie 4 ha, została usytuowana we wschodniej części miasta na osiedlu Dolinki, pomiędzy ulicami Warszawską i Głowackiego. Niewątpliwego uroku dodaje cmentarzowi urozmaicony drzewostan, z kilkudziesięcioma gatunkami drzew i krzewów. Drzewa rosną w szpalerach w alejach cmentarnych, pojedynczo pomiędzy grobami i przy granicach. Najwięcej jest topól, a niektóre klony i lipy mają prawie 100 lat. Cmentarz w naturalny sposób łączy osiedle Widok z centrum miasta. Takie rozwiązanie chwalą sobie nie tylko okoliczni mieszkańcy. Cmentarz, łącząc się z parkiem willowym przy Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta, tworzy naturalną, dużą grupę zieleni wysokiej.

IV

W 1998 r. doszło do porozumienia między ówczesnym proboszczem parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, śp. ks. kan. Zbigniewem Stankiem a Stowarzyszeniem Rodzin Katolickich Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej. Stowarzyszenie zaangażowało się w odrestaurowanie "gorzowskich Powązek" oraz umożliwienie kolejnych pochówków. Wszyscy, którzy pamiętają wygląd cmentarza sprzed dwóch lat, doceniają ogrom zmian, które nastąpiły przez ten czas. Odnowione i zrekonstruowane nagrobki, sztuczne oświetlenie czy brukowe chodniczki - to tylko najistotniejsze przeobrażenia. Wokół cmentarza biegną teraz stacje drogi krzyżowej, dzieło cenionego plastyka, Michała Puklicza. Każdą ze stacji umieścił on na skrzyżowaniu metalowych rur, wyobrażających drzewo krzyża, na którym dokonało się zbawienie świata. W zeszłym roku, w dzień parafialnego święta - Podwyższenia Krzyża Świętego stacje drogi krzyżowej poświęcił bp Edward Dajczak, odprawiając na świętokrzyskich dróżkach pierwszą Drogę Krzyżową. Każdy chętny, w ciszy i skupieniu, z dala od zgiełku ulicy, na cmentarnych alejach, może odprawić pasyjne nabożeństwo.
Zakres kolejnych zmian uzależniony jest w dużej mierze od łaskawości sponsorów i przychylności władz miasta. W planach Stowarzyszenia jest także otwarcie zakładu pogrzebowego, ale do tego jeszcze długa droga. Burzliwe są bowiem próby otworzenia najstarszej gorzowskiej nekropolii dla ponownych pochówków. Zgodę musi wydać sanepid. Czy zabiegi, by umożliwić gorzowianom złożenie prochów na tym pięknym cmentarzu, zakończą się sukcesem? O tym przekonamy się pewnie niebawem.

V

Spaceruję po cmentarnym parku. Z ciekawością obserwuję pracę jednego z konserwatorów: sprawnie nakłada złotą farbę na wyryte w tablicy litery. Rozglądam się: jeszcze sporo nagrobków czeka na swoją kolej. Do 1 listopada będzie jeszcze piękniej. Na tym cmentarzu z pewnością dobrzy ludzie zadbają o opuszczone groby nie tylko w dzień Wszystkich Świętych. Może spróbujmy i my, wśród zabiegania i wyjazdów, obok głębokich, egzystencjalnych refleksji, zapalić znicz i pomodlić się nad opuszczoną mogiłą. I zadumać się nad losami tych, po których pozostały już tylko nagrobne kamienie.

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważanie na niedzielę: "Bóg jest" historia Dr Romany

2025-09-26 08:27

[ TEMATY ]

rozważanie

ks. Marek Studenski

W tym odcinku zabieram Cię w niezwykłą podróż: od dramatycznego poszukiwania 3-letniej dziewczynki, którą ogrzał własnym ciałem wierny pies, po milczącą mądrość Ewangelii, gdzie Łazarz — „ten, któremu Bóg pomaga” — uczy nas, że miłosierdzie bywa bliżej niż sądzimy.

Opowiadam o dr Romanie Capucie, lekarzu i dobroczyńcy misji w Tanzanii, która jednym zdaniem „Mungu youpo — Bóg jest” potrafiła rozświetlić najciemniejszą żałobę. Jej życie, cierpienie i uśmiech do końca pokazują, co naprawdę znaczy zawierzyć.
CZYTAJ DALEJ

Kapelan prezydenta: politycy mogliby się wiele nauczyć od kibiców pielgrzymujących na Jasną Górę

2025-09-26 07:17

[ TEMATY ]

Karol Nawrocki

Ks. Jarosław Wąsowicz

Autorstwa Jarosław Wąsowicz/commons.wikimedia.org/

Ks. Jarosław Wąsowicz

Ks. Jarosław Wąsowicz

Politycy mogliby się wiele nauczyć od kibiców pielgrzymujących na Jasną Górę, chociażby tego, że możemy się nie zgadzać, ale istnieją wartości ważne dla wszystkich Polaków, obojętnie po której stronie sporu politycznego stoją – powiedział PAP kapelan prezydenta Karola Nawrockiego, ks. Jarosław Wąsowicz.

PAP: Wielokrotnie współorganizował ksiądz pielgrzymki środowiska kibiców na Jasną Górę. Dlaczego zdecydował się ksiądz objąć duchową opieką właśnie to środowisko?
CZYTAJ DALEJ

Francja: nowoczesny kościół wyróżniony przez ministerstwo kultury

2025-09-26 20:27

[ TEMATY ]

Kościół

Francja

nowoczesność

wikipedia/Vpe

Kościół pw. Ducha Świętego w Montpellier

Kościół pw. Ducha Świętego w Montpellier

Kościół pw. Ducha Świętego w Montpellier został uhonorowany przez francuskie ministerstwo kultury oznakowaniem „Wyróżniająca Się Architektura Współczesna”. Poświadczająca to tablica pamiątkowa została odsłonięta dziś wieczorem w obecności miejscowego arcybiskupa Norberta Turiniego i architekta-wizjonera Marcela Pigeire’a, który za swój projekt sprzed pół wieku nie wziął honorarium.

Świątynia w dzielnicy Cévennes w Montpellier powstała w 1965 roku, gdy kończący się Sobór Watykański II chciał zbliżyć wiernych do ołtarza. 35-letni wówczas Pigeire stworzył kościół mogący pomieścić 700 wiernych, na planie centralnym, pełen światła. Wyróżnia się on trójkątnymi fasadami, symbolizującymi Trójcę Świętą, podobnie jak trzy kolumny podtrzymujące strop na wysokości 17 metrów.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję