29 czerwca, w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Leon XIV będzie przewodniczył w Bazylice św. Piotra celebrze eucharystycznej, pobłogosławi paliusze i nałoży je nowym arcybiskupom metropolitom. W tym święcie odzwierciedla się historia Kościoła Rzymu, którego fundamentem jest męczeństwo Piotra i Pawła. W refleksjach Papieży nad tymi świadkami wiary, odrodzonymi dzięki spotkaniu z Chrystusem, pojawia się przede wszystkim jedna perspektywa: ci dwaj apostołowie, patroni Rzymu, są przykładem jedności w różnorodności. Piotr, prosty rybak, żył naśladowaniem Pana. Paweł, wykształcony faryzeusz, głosił Ewangelię.

Pius XII: wiara Rzymu zapieczętowana krwią Piotra i Pawła

Piotr i Paweł, idąc różnymi drogami, przyjęli i zaświadczyli o wierze w Jezusa. Ich braterstwu poświęcone są słowa Piusa XII z orędzia radiowego z 29 czerwca 1941 roku:

„W tę uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, wasza pobożna myśl i uczucie, drodzy synowie Kościoła katolickiego na całym świecie, kieruje się ku Rzymowi słowami tryumfalnej strofy: O Roma felix quae duorum Principum es consecrata glorioso sanguine! – ‘O szczęśliwy Rzymie, który zostałeś poświęcony chwalebną krwią tych dwóch książąt!’ Ale szczęśliwość Rzymu, będąca radością krwi i wiary, jest również waszą radością; ponieważ wiara Rzymu, tutaj zapieczętowana po prawej i lewej stronie Tybru krwią książąt apostołów, jest tą samą wiarą, która była wam głoszona, która jest głoszona i będzie głoszona po całym świecie. Radujecie się na myśl i pozdrowienie Rzymu, ponieważ odczuwacie w sobie puls powszechnego rzymskiego wymiaru waszej wiary. Od dziewiętnastu stuleci, w chwalebnej krwi pierwszego Namiestnika Chrystusa i Nauczyciela narodów, Rzym Cezarów został ochrzczony jako Rzym Chrystusa – na wieczny znak niezawodnego prymatu świętej władzy i nieomylnego Magisterium wiary Kościoła; i w tej krwi zostały zapisane pierwsze karty nowej, wspaniałej historii świętych zmagań i zwycięstw Rzymu.”

Jan XXIII: Piotr i Paweł rozświetlili Ewangelię

Rzym, Piotr i Paweł. To w tym tryptyku mieszczą się słowa wygłoszone w homilii przez Jana XXIII 29 czerwca 1961 roku. Dzięki świadectwu dwóch apostołów – podkreśla Papież Roncalli – miasto stało się „uczniem prawdy”.

„Święty Piotr i Święty Paweł są czczeni na całym świecie ze względu na najwyższą godność swego posłannictwa, jaka objawiła się w zamyśle Chrystusa. Tak naprawdę, święty Leon Wielki mówi, że ci dwaj Apostołowie – Piotr i Paweł – jako główni zwiastuni Ewangelii, są słusznie przedmiotem nadzwyczajnego kultu w tym chwalebnym Mieście, centrum chrześcijaństwa, ponieważ tutaj dopełnili swojej ofiary i przez to właśnie Rzym stał się miejscem początku ich powszechnego wywyższenia. Jakże piękne słowa na to ich święto: in die martyrii laetitiae principatus – ‘W dniu męczeństwa nastało panowanie radości. ‘To są rzeczywiście wielcy mężowie, którzy rozświetlili przed Tobą, o Rzymie, Ewangelię Chrystusa; i z nauczycielki błędu stałaś się uczennicą prawdy’.”

Paweł VI i moralne piękno Rzymu

„Rzym, jeśli chce być błogosławiony, musi być wierny samemu sobie – swojej formacji religijnej, swej katolickiej (czyli powszechnej) świadomości, swojej godności moralnej”. Papież Paweł VI, podczas modlitwy Anioł Pański 29 czerwca 1972 roku, splata – jak jego poprzednicy – postacie dwóch apostołów z historią Rzymu.

„Piotr i Paweł, których możemy nazwać pierwszymi fundamentalnymi kolumnami chrześcijaństwa, dali Rzymowi świadectwo swojej posługi apostolskiej i swego męczeństwa; z tego wynika trwałe zobowiązanie dla Rzymian wszystkich epok, a szczególnie tych współczesnych, by zachować duchowe oblicze miasta, zwłaszcza w wierze i obyczajach oraz kształtować jego charakterystyczne oblicze w duchu chrześcijańskim– nie zbezczeszczonym przez niskie instynkty, które dziś dekadencki, etyczny agnostycyzm czyni niestety tak łatwymi i powszechnymi. Kto ma bronić moralnego piękna Rzymu? My, Rzymianie, my, chrześcijanie w szczególności – czyniąc z kultu tych dwóch wielkich apostołów, których dziś wspominamy, szlachetną tarczę obrony i źródło autentycznej obywatelskiej i religijnej świadomości jego nieśmiertelnego blasku.”

Jan Paweł II: życie Piotra i Pawła trwa w Bogu

Życie apostołów Piotra i Pawła jest w centrum modlitwy Anioł Pański 29 czerwca 1986 roku Jana Pawła II. Życie nadzwyczajne „dzięki mocy Ducha Świętego”.

„To życie – życie każdego z nich – było tak nadzwyczajne ze względu na relację z Chrystusem, który ich wezwał do pójścia za sobą. Wezwał Szymona, syna Jony, który był rybakiem w Galilei, i nadał mu imię Piotr, czyli „skała”. Wezwał również Szawła z Tarsu, który był prześladowcą chrześcijan, i uczynił go apostołem narodów, „narzędziem wybranym” (Dz 9,15). Życie obydwu było tak nadzwyczajne dzięki mocy Ducha Świętego, który pozwolił im dawać świadectwo o Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym: „On będzie świadczył o Mnie. Ale wy też świadczycie” (J 15, 26–27). Śmierć, którą jeden i drugi ponieśli w Rzymie za czasów Nerona, była ostatnim słowem tego świadectwa. Przesądziła o jego ostatecznej pełni. To właśnie dzięki tej męczeńskiej śmierci ich życie trwa w szczególny sposób w pamięci Kościoła. Trwa przede wszystkim w Bogu, który „nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych” (Mt 22,32); w Bogu, w którym „wszystko żyje”.

Benedykt XVI i akt narodzin Kościoła Rzymu

Śmierć rodzi życie. Do tej podstawy chrześcijańskiej miłości nawiązuje Benedykt XVI w rozważaniu przed modlitwą Anioł Pański 29 czerwca 2006 roku. Piotr i Paweł, apostołowie Chrystusa, są „kolumnami i fundamentem miasta Bożego”.

„Ich męczeńską śmierć uznaje się za prawdziwy moment narodzin Kościoła rzymskiego. Obydwaj apostołowie złożyli najwyższe świadectwo w niewielkim odstępie czasu i w nieodległych miejscach, jeden po drugim — tu, w Rzymie, ukrzyżowano św. Piotra, a następnie ścięto św. Pawła. Ich krew złączyła się niczym w jednym świadectwie, danym Chrystusowi, pod którego wpływem św. Ireneusz, biskup Lyonu, w połowie II w. pisał o «Kościele założonym i ustanowionym w Rzymie przez dwóch pełnych chwały apostołów Piotra i Pawła» (Przeciw herezjom, 3, 3, 2). Nieco później Tertulian z Afryki Północnej wyrażał uznanie: «Jakże błogosławiony jest ten Kościół rzymski! Sami apostołowie przez swą krew wlali weń całą doktrynę»” (Preskrypcja przeciw heretykom, 36)

Franciszek: Lud Boży jest dłużnikiem wobec Piotra i Pawła

29 czerwca jest zatem w sposób szczególny świętem Kościoła Rzymskiego, którego fundamentem jest męczeństwo świętych Piotra i Pawła. Ale jest to również wielkie święto Kościoła powszechnego – podkreślał papież Franciszek podczas modlitwy Anioł Pański 29 czerwca 2013 roku.

„Cały lud Boży zawdzięcza im dar wiary. Piotr jako pierwszy wyznał, że Jezus jest Chrystusem, Synem Bożym. Paweł upowszechnił to orędzie w świecie grecko-rzymskim. A Opatrzność zechciała, aby obydwaj dotarli tu, do Rzymu, i tu przelali krew za wiarę. Z tego powodu Kościół Rzymu stał się natychmiast, spontanicznie, punktem odniesienia dla wszystkich Kościołów rozrzuconych po całym świecie. Nie ze względu na władzę imperium, ale mocą męczeństwa, świadectwa o Chrystusie! W istocie to miłość Chrystusa zawsze i wyłącznie rodzi wiarę i kieruje Kościołem”

Miłość jest kluczem do autentycznego apostolatu. Słowo „Roma”, czytane wspak, tworzy wyraz „Amor” (miłość). To starożytne miasto, przez wiele pokoleń okrutne wobec chrześcijan, sprawiło, że pierwsi apostołowie Chrystusa umarli śmiercią męczeńską. Ale w jego nazwie utrwala się prawda o miłości Boga, o miłosierdziu Ojca. Prawda większa niż śmierć.